معلقات سبع

نبذة عن كتاب معلقات سبع

شماره بازیابی: ‭3322/8‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-31510‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: معلقات سبع
کاتب: بهاءالدوله.
نام خاص و کميت اثر: ص 417-445.
قطع: ‮رحلی. ‭17/5‬*‭31‬سم. ‭613‬ص. ‭21‬س. ‬
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
تزئینات متن:عنوان‌ها به شنگرف است.
نوع کاغذ:فرنگی آهار مهره.
تزئینات جلد:تیماجی سبز.
لامیه امراء القیس. دالیه، طرفه بن عبدالبکر عاملی. میمیه، زهیر بن ابی‌سلمی مزلی. الفیه (قافیه الف) ابوعقیل لبید بن ربیعه. الفیه، عمرو بن کلثوم. میمیه، عنتره بن شداد عیسی. همزیه، حرث بن حلزه یشکری. به دنبال معلقات لامیه‌ای دیگر از امرء القیس و پس از آن مطالب مختلف منظوم و منشور است بدین ترتیب: شعر از سمول بن عادیا (ص 448-449). شعر از اعشی میمون شاعر جاهلی در مدح پیغمبر (ص) (ص 449-450). شعر از معین‌الدین طنطرانی (ص 450-452). فائده، قال العسکری نیران العرب بضع عشرنا را لقری… (ص 452-455). حکایه، از هارون الرشید (ص 455-460).
قصیده از ابوالفتح بستی با این مطلع (ص 460-462): زیاده المرء فی دنیاه نقصان/ و ربحه غیر محض الحق خسران
بخش‌هایی از منظومه سوانح سفر الحجاز شیخ بهاءالدین عاملی (ص 463-469). قصیده‌ای بلند از والد شیخ بهایی = عزالدین حسین بن عبدالصمد (ص 469-471).
مطلع قصیده: اسحر بابل فی جفنیک ام سقم/ ام السیوف لقتل العرب و العجم
قصیده معروف ابن الوردی (ص 471-742). این غزل یک بار در همین دفتر بدون ذکر نام سراینده نوشته شده است. قصیده در مدح پیغمبر (ص) از شیخ حسن بحرانی دمستانی (ص 473-475). از صاحب معالم ص 475-477 و قطعه معروف شافعی در مدح علی (ع) (ص 477). قطعه‌ای از بحرالعلوم طباطبایی در مدح علی (ع) (ص 477). دو قصیده دیگر از دمستانی بحرانی (ص 477-483). شعری از شیخ محمد بن حماد (ص 483-486). مراثی سید مهدی بحرالعلوم طباطبایی (ص 486-493). این مراثی یازده بند است و شیح رحمه الله کرمانی (صاحب حاشیه بر فرائد انصاری) شرحی به فارسی بر آن نوشته که چاپ شده.
قصیده تائیه از دعبل خزاعی (ص 493-499): دعبل این قصیده را در مدح امام رضا (ع) سروده و صدوق در عیون اخبار الرضا آن را نقل کردن، حاج میرزا محمد ارباب قمی ( -1341ق.) در اربعین خود ابیاتی دلکش بر آن افزوده. قصیده دعبل به نثر فارسی ترجمه شده پس از بیت 27، مطلع قصیده تجدید و مطلع دوم این بیت است: بکیت ارسم الدار من عرفات/ و اذریت دمع العین بالعبرات
قصیده میمیه فرزدق در مدح امام علی بن حسین (ع) (ص 499-501). قصیده برده = الکواکب الدریه از بوصیری در مدح پیغمبر (ص) (ص 501-509). شرح شرف‌الدین علی یزدی همه این قصیده و نیز تخمیسات و تضمینات برده. نک: مجلس، ش 3225 و 251 خوئی.
لامیه العجم طغرائی (ص 509-512). شرح لامیه در ص 350-366 این جنگ ثبت و در این صفحات تکرار گردیده است. نک: مجلس، ش 3222.
از ص 512-541 اشعاری از این شاعران یاد شده (علاوه بر اشعاری که نام سراینده ندارد): ابوالعلاء معری صفدی، ابن الساغانی، ارجانی، مویدالدین، مهبلی، ابوتمام فضولی، ابن الی الجنید، علی (ع)، ابونواس، ابن معذل، عبیده ابی طیب، اوس بن حجر، حسان بن ثابت، ابوالطیب المتنبی، ابوعباده بحتری، جدیمی، ابوالحسن جوهری، علی بن الرومی، عبدالله بن المغتر عباسی، اخطل، کثیر عزه، ابوالعتاهیه، ابو اسحاق صابی، قاضی تنوخی، نابغه ذبیانی، وطواط، عمران بن قحطان، ابوالفضل بن عمید، ریاضی، مسلمه بن عبدالملک، عباس بن احنف، ابونصر محمد بن عبدالجبار عتبی، زیاد الاعجم، تفتازانی، قاضی ابوالفضل، ابوالعتاهیه، قاضی الارجانی، مصنف (گویا گردآورنده جنگ مراد است)، بدیع الزمان همدانی، ابوالفتح بستی، حماسی، عبدالملک ثعالی، امرء القیس، معن بن اوس (قطعه‌ای که عبدالله بن زبیر آن را انتحال کرده)، بشار بن برد، مسلم الخاسر، حطیئه، صاحب بن عباد، ابومحمد خازن، علی (ع)، قطعه‌ای منسوب به علی (ع) و منقول در مصباح کفعمی، جریر (در مرثیه عمر بن عبدالعزیز) ابن جوزی، فرزدق.
در ص 541-543 اشکال در مسئله‌ای نحوی به نظم طرح و حل شده نخست اشکال نحوی در دو بیت آمده و حل آن در 23 بیت یاد شده و مجموعا 25 بیت است.
آغاز: و سائل لی من اشیاء کیف انت/ ممنوعه الصرف فی القرآن اشیاء// و کیف لم یمنعوا امثالها زینه/ فجاء بالصرف اسماء و ابناء// فقلت انی کفیل بالجواب لها/ فاسمع فللقوم فی الاشیاء اداء
انجام: فان توقف جهلا بالجواب فقل/ حفظت شیئا و غابت عنک اشیاء// ثم الصلوه علی اعلی الوری شرفا/ و آله ماشدت فی الابک ورقاء
در ص 544-552 قصائدی نوشته شده بدون ذکر نام سراینده و مطلع آنها به ترتیب یاد می‌شود:
مطلع قصیده اول (ص 544): اراک طرو باذا شجی و ترنم/ تطوف باذیال السحاب المخیم
قصیده دوم (ص 545): و نالت علی یدها مالم تنله یدی/ نقشا علی معصم اصنب علی کبدی
قصیده سوم (ص 547): هذا فوادک بهنا بین اهواء/ و ذاک رائک شوری بین آراء
قصیده چهارم (ص 548): علام سقی خدیک من جفنک الخال/ امن ربوت اللوک لاح لک الخال
قصیده 5 (ص 549): امن المنون و ریبه اتوجع/ و الدهر لیس بمعتب من یجزع
قصیده 6 (ص 550): اشاقک فی اطلال متیه بالخال/ رباع تعفی رسمها راجف الحال
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1پشت برگ اول یادداشتی است حاکی از اینکه بهاءالدوله این جنگ را برای کتابخانه خود گردآوری کرده. در وسط دفتر برگ‌های سفید به تکرار دیده می‌شود و همچنین در پایان دفتر پنج برگ سفید و اضافی است (که در شماره گذاری صفحات به حساب نیامده).
مشخصات اثر: شکل و سجع مهر:
متن يادداشت: در زیر یادداشت مهری چهارگوش و بزرگ است که نقش آنها «بهاءالدوله» است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه 4330-4332.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: قصائد معروف به سبعه معلقه بدین ترتیب:
صحافي شده با: جنگ 498596
تاريخ: 20130709
محل و شماره بازیابی: 174331