موضح ایضاح (رساله…)(مولی محمدباقر بن محمدجعفر همدانی.)

نبذة عن كتاب موضح ایضاح (رساله…)(مولی محمدباقر بن محمدجعفر همدانی.)

شماره بازیابی: 2769/8
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-35100‬‬
زبان اثر: فارسی
سر شناسه: ه‍م‍دان‍ی‌، م‍ح‍م‍د ب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د ج‍ع‍ف‍ر، 1239-1319ق‌.
عنوان و نام پديدآور: موضح ایضاح (رساله…)/ مولی محمدباقر بن محمدجعفر همدانی.
کاتب: ابراهیم بن علی‌اصغر
تاریخ کتابت: ، 1296ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 321-358.
قطع: ‮رقعی. ‭10‬*‭18‬سم. ‭662‬ص. ‭16‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله، الحمدلله رب العالمین و الصلوه و السلام علی محمد… اما بعد مخفی نماند که چون خداوند عالم جل جلاله و عم نواله نعمت خود را عام و حجت خود را تمام و امر خود را بالغ و راه بسوی خود را واضح قرار داده در میان خلق خود بطوریکه…
2و ظاهر و باطن او برخلاف مسئله شما بوده باری علم المحجه واضح لمریدها واری القلوب عن المحجه فی عمی و لقد عجبت لهالک و نجاته موجوده و لقد عجبت لمن نجی و السلام علی من اتبع الهدی. تمام شد… سنه 1296 حامدا مصلیا مستغفرا.
نوع کاغذ:فرنگی آهاردار.
تزئینات جلد:تیماجی قهوه‌ای کمرنگ.
مولف در مقدمه (ص323) گوید:
«… از جمله آن عدول مرحوم شیخ احمد احسایی و مرحوم سید و مرحوم آقای کرمانی اعلی الله مقامهم و انار برهانهم و رفع فی الخلد اعلامهم و سایرین بودند که نفی کردند از دین مبین ائمه طاهرین صلوات الله علیهم اجمعین تحریف غالین و انتحال مبطلین و تاویل جاهلین را… بعضی از ایشان گفتند که آن عدول غلو کرده‌اند در دین و حضرت امیر علیه السلام را خدا میدانند (ص 324) بعضی گفتند که آن عدول بمعاد جسمانی قایل نیستند و بعضی گفتند که بمعراج جسمانی قایل نیستند و بعضی گفتند مال مردم را بر خود حلال میدانند و بعضی چیزهای دیگر گفتند که یکوقتی آن افتراها جمع شدو شمرده شد سی افترا بود و از مرحوم آقای بزرگوار اعلی الله مقامه سوال شد و ایشان رساله‌ای در رفع آن شبهات مرقوم داشتند و اسم آن را سی فصل گذاشتند و تبری از آن افتراها فرمودند… از جمله افتراهایی که مخالفین بسته بودند این بود که آن عدول میگویند که بعد از ائمه طاهرین علیهم السلام حاکم شرع و ناطق در میان خلق باید یکنفر باشد… و این افترا هم مانند سایر افتراها رسید بمشایخ اعلی الله مقامهم و تبری کردند از آن… که در کتب ایشان ثبت و ضبط بود تا در این زمان محنت (ص325) توامان که رساله بنظر رسید که در آن رساله این افترا را خواسته بود اثبات کند در حق خود که قایل به این قول است پس این خاکسار بیکی از کسانی که در لباس اهل علم بود گفتم که این قول قول مشایخ ما اعلی الله مقامهم نیست و بحسن ظنی که به شعور و انصاف او داشتم گمان می‌کردم که تصدیق مرا خواهد کرد او در مقابل عرض من گفت که این مطلب افترای بر آن عدول نیست و در کتاب خود همین مطلب را اثبات کرده‌اند بزنان عربی و بعضی میگویند که صاحب این رساله فارسی عمدا همان عبارت عربی ایشان را بعینها ترجمه کرده بزبان فارسی و ننوشته است که من ترجمه کرده‌ام عبارت عربی مشایخ را بجهه امتحان مردم… باری آنشخص و امثال او در مجالس و محافل آن افترا را گفت و گو کرده و نسبت بمشایخ اعلی الله مقامهم دادند تا آنکه بتدریج آن افترا منتشر شد در اطراف و رسید ببلاد بعیده بطوری که بعضی از اهل بلاد بعیده از این حقیر سوال کردند و جواب نوشتم و از قول بعضی از مشایخ اعلی الله مقامه شاهد آوردم و عبارت ایشان را بعینه نوشتم و جای آن عبارت را نمودم (ص326)…
و از آن جمله رساله نوشتم و مطلب حق را در آن واضح کردم و آن را بایضاح نامیدم پس دوست داشتم که رساله دیگر بنویسم و عبارت بعضی از مشایخ اعلی الله مقامهم را بعینها در آن نقل کنم و حاصل معنی آن عبارات را بفارسی ترجمه کنم و آنرا موضح آن ایضاح بنامم…»
وی چنان که وعده کرده عبارات تازی پیشینیان خود را آورده و به فارسی ترجمه و شرح کرده.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد چهارم، صفحه 3557-3558.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: همدانی این رساله را در جواب بعضی ایرادات بر شیخیه نوشته و به مناسبت رساله سابق موضح ایضاح نام داده است.
صحافي شده با: مجموعه [شامل ده رساله فارسی]/ محمدباقر بن محمدجعفر همدانی504370
تاريخ: 20131203
محل و شماره بازیابی: 110234