نسب نامه کرد مازندری (از: غلام‌حسین قاجار.)

نبذة عن كتاب نسب نامه کرد مازندری (از: غلام‌حسین قاجار.)

شماره بازیابی: 1198
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19687‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: نسب نامه کرد مازندری [نسخه خطی]/ از: غلام‌حسین قاجار.
کاتب: غلام‌حسین قاجار (سراینده).
تاریخ کتابت: 1291ق.
قطع: خشتی باریک. 14/5*20سم. 44گ. 9بیت.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:نخست آفرین بر خداوند پاک/ که افراشت گردون و بگذاشت خاک
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف از ملا زمین مظفرالدین شاه قاجار بوده، در هنگام ولیعهدی وی به امر و فرمان او این مثنوی را که در بیان شکار پلنگ کردن ولیعهد می‌باشد، در هجو چند نفر از ملا زمین وی که یکی از آنها به صدر و از دیگری به کرد مازندری تعبیر می‌کند، در دویست بیت انشاء نموده و آن را بنابر تصریح در ص 72 نسخه:
شد این نامه را نام از داوری/ نسب نامه کرد مازندری
نسبنامه کرد مازندری نامیده و پس از حمد و ثناء الهی و نعت حضرت رسالت پناهی (ص) و منقبت حضرت مولی الموالی علی بن ‌ابی‌طالب (ع) به مدح ناصرالدین شاه و پس از آن به مدح مظفرالدین میرزای ولیعهد و تعریف سخن و مذمت از سلطان محمود غزنوی در بی‌انصافی که نسبت به فردوسی کرده شروع به داستان نموده و با اینکه هجو است شیرین است. بنابر تصریح در آخر، این مثنوی در 1290ق. انجام یافته و شاعر خود را شاگرد میرزا سنگلاخ خراسانی معرفی نموده و تصور می‌کرده که در خط نستعلیق نظیر استادان بزرگ چون میرعماد، سلطان علی، رشیدا و غیره می‌باشد اگرچه خیلی خوب می‌نوشته ولی در این تصور راه غلط پیموده است. از مندرجات ص 197 نامه فرهنگیان در شرح حال ایرج میرزا به دست آمد که غلام‌حسین میرزا پسر ملک ایرج میرزای انصاف تخلص پسر فتحعلی شاه می‌باشد که در تبریز اقامت داشته و مردی سلیم النفس و کریم الطبع بوده و با دوده اهل فقر بستگی داشته و هیچ‌گاه سرای وی از دراویش تهی نبوده و مظفرالدین شاه او را «صدر الشعرا» لقب داد و ایام عمر را در تبریز به پایان برده است.
الا ای وزیر ستوده سیر/ خداوندگار سخا و هنر
در مدح صاحب دیوان و شرح حال و استدعاء خویش در سی و شش (36) بیت نگاشته و در آخر تصریح نموده که این نسخه دومین نسخه‌ای است که از این کتاب نگاشته و دیگر نخواهد نوشت.
تزئینات متن:عناوین مطالب با جوهر قرمز.
تزئینات نسخه:برگ‌های آن با طلا و جوهر قرمز جدول‌کشی گردیده.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماجی.
وضعیت استنساخ نسخه: به صاحب دیوان تقدیم داشته و در آخر نسخه (ص 82-86) مدیحه‌ای به وزن مثنوی بدین مطلع:
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق خوب.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1702-1703.
محل و شماره بازیابی: 115039