نظم المعالي(صدر ذهني (قرن 9ق.))

شماره بازیابی: 2695
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-33901‬‬
زبان اثر:
عربي
فارسی
عنوان و نام پديدآور: نظم المعالی/ صدر ذهنی (قرن 9ق.)
تاریخ کتابت: اواخر قرن 9.
قطع: ‮‭12/5‬*‭17/5‬سم. ‭43‬ص. ‭10‬س. (پنج سطر فارسی و پنج سطر عربی). اندازه نوشته ‭7/5‬*‭11‬سم.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1دیباچه: حمد پروردگار حی خیبر / خالق و رازق و علی و کبیر
1ابتدا میکنم بنام خدا / تا کنم نظم در شاه رضا
تو ز سوگند شخص و پیمانش / بشناسی کمال ایمانش
2هر که این را بصدق دریابد / بخدا کز علی خبر یابد
یا الهی بحق زوج بتول / صدر را حشر کن بآل رسول
شرح نثر اللئالی عربی / هست نظم المعالی ذهبی
درباره ناظم اشعار اثری به دست نیامد. آنچه از اشعار نسخه معلوم می‌شود این که صدر، تخلص داشته و مذهب بوده و در دو بیت زیر گوید (ص42):
پیر گشتی چه جای تذهیب است / نوبت کنج و وقت تهذیب است
و چون وصف دار السلام بغداد را کرده است شاید در آن شهر می‌زیسته است (ص5):
خاک بغداد مسکن شهداست / در دولت‌سرای شیر خداست
معبد اولیا و اقطابست / خلوت صوفیان توابست
گرچه ویرانه‌ایست پرگنج است / آب او خوش هواش بی‌رنج است.
تزئینات متن:عنوان‌ها زر و قرمز.
تزئینات نسخه:جدول زر و لاجورد، سرفصل مذهب مرصع صفحه اول، ص16و 17 افشان اکلیلی.
نوع کاغذ:سمرقندی الوان.
تزئینات جلد:تیماج عنابی.
تعداد ابیات را هم در این دو بیت چنین گوید (ص6):
نظم این بنده حقیر فقیر / تو ز درهم حساب آن می‌گیر
عدد در بحر علم و حیا / زر بود نیک بشمر ای دانا
207 جمله از نثر اللئالی و 249 بیت شعر فارسی است.
در تاریخ نظم اشعار چنین گوید (ص42):
سال تاریخ نظم این گوهر / بمحرم بروز خمس عشر
رفته از هجرت رسول خدا / هشتصد و شصت و هفت ای دانا.
عنوان‌های این نسخه مشتمل است بر: توحید، صفت دارالسلام بغداد، دعای سلطان، سبب نظم کتاب 41 بیت و 185 بیت شرح نثر اللئالی است با خاتمه که از اصل کتاب 23 بیت افتاده دارد.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: نام کتاب را شاعر در این بیت تصریح کرده است (ص6):
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق خفی خوش (فارسی) و ثلث جلی خوش (عربی).
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2در حاشیه ص7 محمدعلی خوانساری به خط ثلث جلی نوشته است: «علی الظاهر خط میرزا محمدحسین هروی است».
يادداشت عمليات: بین ص11و 12و 33و 34 افتاده دارد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد چهارم، صفحه 3449-3450.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: نظم المعالی، شرح منظوم نثر اللئالی است از شاعری متخلص به صدر ذهبی.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): شعر – شرح
تاريخ: 20131116
محل و شماره بازیابی: 127743