نهج الهدايه (محمدتقي بن خان احمد.)

نبذة عن كتاب نهج الهدايه (محمدتقي بن خان احمد.)

شماره بازیابی: 3462
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‮‭10-34473‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: نهج الهدایه [نسخه خطی]/ محمدتقی بن خان احمد.
کاتب: محمدتقی بن خان احمد.
تاریخ کتابت: 1112ق.
قطع: ‮رحلی. ‭21‬*‭29‬سم. ‭358‬ص.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الحمدلله العزیز المتعزز الکبیر المتکبر… اما بعد فیقول العبد الذلیل… محمدتقی بن خان احمد… انی قد جمعت فی هذا الکتاب مجملا من الدلائل… .
2… فقد مرو لا نطیل و قد تم المجلد الاول من کتاب نهج‌الهدایه بالمنتخب من النهایه علی ترتیبها من الاب الی الضیح و یتلوه انشاءالله المجلد الثانی من الطب الی الیمن علی ید مصنف الکتاب و اقل العباد محمدتقی بن خان احمد رحمه الله و صلی الله علی محمد و آله.
تزئینات متن:عناوین و رمزها به شنگرف است.
نوع کاغذ:اصفهانی.
تزئینات جلد:تیماجی قرمز.
ادله نقلی امامت و خلافت علی (ع) و دیگر ائمه شیعه به ترتیب حروف تهجی و در ذیل واژه‌هایی که در نهایه ابن اثیر جزری یاد شده و به همان ترتیب که در آن کتاب آمده جز این که در این کتاب تنها تفسیر لفظی واژه بسنده نشده، نخست سخن ابن اثیر را در تفسیر لغت و نیز حدیثی را که او درباره علی (ع) یا از او نقل کرده آورده و سپس سخنان دیگر علماء معروف عامه (با تصریح به نام آنان) و یا روایات آنان را آنگاه سخن خود را پس از «اقول» می‌آورد و نام مراجع و کتاب‌ها را با صراحت یاد کرده است. فهرست ماخذ را در آغاز و پیش از خطبه کتاب یاد کرده (و در نسخه حاضر به خط خود مصنف است).
شیوه نگارش این لغت یا کتاب کلامی را مولف خود در دیباچه توضیح داده است و اینک (با اختصار) نقل می‌گردد:
«انی قد جمعت فی هذا الکتاب مجملا من الدلائل علی صحه مذهب الامامیه و بطلان مذهب المخالفین مما یستخرج من التفاسیره المعتبره عندهم المتداوله بینهم و بیننا کتفسیر الثعالبی و الکشاف و الکواشی و القاضی و غیرها… کالصحاح… لا سیما من کتاب نهایه اللغه لابن الاثیر الجزری… و وضعت کتابی هذا علی ترتیب کتاب النهایه فیها اوردت منه لا ینظر الیه بمعرفه المجمل من اللغه… فمابین لفظه النهایه الی لفظه النهایه قول ابن الاثیر و روایته مازدت علیه شیئا… الا بعد لفظه النهایه الثانیه علی ذیل لفظه اقول و اذا ذکرت و اوردت من کتب آخر سمیتها… و سمیت کتابی هذا بنهج الهدایه».
مولف نام این کتاب را در پایان نهج‌الهدایه فی منتخب النهایه نوشته و در حقیقت نیز برگزیده‌ای است از نهایه با افزوده‌هایی بر آن.
وی این کتاب را پس از درگذشت محمدباقر مجلسی و در 1112ق نوشته و از او به تکرار با عنوان غواص نقل کرده است و پشت برگ اول نسخه نوشته «مولف از معاصران مجلسی است».
کتاب حاضر مجلد اول نهج‌الهدایه است (اب – ضیح) و در پایان نوشته که مجلد دوم از «طب» تا «یمن» خواهد بود اما بر این نگارنده معلوم نیست که جزء دوم تالیف شده باشد. بروکلمان و مراجع دیگر (که در دسترس من است) از این کتاب یاد نکرده‌اند. در نسخه حاضر – که به خط مصنف و نسخه اصلی است حاشیه‌هایی بسیار بر کنار صفحات و بر برگ‌های کوچک الصاقی بین برگ‌ها نوشته. در چند جا از نسخه نیز گاه دو برگ به هم چسبیده و به نظر می‌رسد که مصنف یا دیگری آنها را عمدا چسبانیده است.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف از معاصران مولی محمدباقر مجلسی.
وضعیت استنساخ نسخه: (تاریخ کتابت به خط مولف در کنار رقم او افزوده شده).
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ تحریری.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1فهرست مصادر و رموز کتاب پیش از صفحه عنوان به خط مولف بر دو صفحه نوشته شده است.
يادداشت عمليات: در برخی از صفحات نسخه خط خوردگی و متن به حاشیه رفته دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 4633-4634.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: یا المنتخب من النهایه.
تاريخ: 20141125
محل و شماره بازیابی: 178089