گرشاسب‌نامه (از: اسدی طوسی، ابونصر علی بن احمد معروف به حکیم.)

نبذة عن كتاب گرشاسب‌نامه (از: اسدی طوسی، ابونصر علی بن احمد معروف به حکیم.)

شماره بازیابی: 1167
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19624‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: گرشاسب‌نامه [نسخه خطی]/ از: اسدی طوسی، ابونصر علی بن احمد معروف به حکیم.
کاتب: علی‌اکبر تفرشی.
تاریخ کتابت: 1264ق.
قطع: خشتی باریک. 14*21سم. 286گ. 16بیت.
يادداشتهاي کلي: نسخه کامل گرشاسب‌نامه با تصحیح حبیب یغمائی و مقابله با چندین نسخه در 1317ش. در تهران با مقدمه مبسوطی چاپ گردیده.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:سپاس از خدا ایزد رهنمای/ که از کاف و نون کرد گیتی بپای
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: رشید یاسمی منتخبی از اشعار گرشاسب‌نامه را به نام اندرزنامه اسدی چاپ و منتشر کرده‌اند و کلمان هوار فرانسوی دوهزار و پانصد و چهل و سه (2543) بیت از گرشاسب‌نامه را به نام جلد اول با ترجمه فرانسوی آنها منتشر کرده است. وفات اسدی را صاحب مجمع الفصحا در 465ق. ثبت نموده و در شاهد صادق (نسخه این کتابخانه) در ذیل وقایع سال 423ق. نوشته شده و در سخن و سخنوران به نقل از همین کتاب در 425ق. نیز گفته شده ولی با دانستن تاریخ انشاء گرشاسب‌نامه سال 465ق. نزدیک به صواب است.
شرح حال اسدی در مجمع الفصحا، 1/ 107-139؛ تذکره الشعراء، ص 35-39؛ سخن و سخنوران، 2/ 73-129؛ مجالس المومنین ص 507-508 و مقدمه گرشاسب‌نامه به قلم آقای حبیب یغمائی نگارش یافته و مراجعه گردیده است.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماجی.
آخرین قسمت بدین بیت: (راد بونصر خلیل احمد کز نصرت و حمد/ افسر جاه و جلالست و سر ملک و نعم) خاتمه یافته و طرز نگارش چنین می‌رساند که باز هم ابیاتی داشته و صفحه را ناتمام گذارده که تتمه آن نوشته شود ولی این قصیده در ما نیز به همین بیت خاتمه یافته و موید دیگری است که همین نسخه را هدایت در دست داشته است.
2در حاشیه و متن سطور بیشتر صفحات برخی از لغات و عبارات مشکله گرشاسب‌نامه با جوهر قرمز تفسیر شده.
4دیگر از امتیازات نسخه این است که در دست دانشمندان دیگری هم بوده و آنها نیز مطالبی در حاشیه بیشتر از صفحات آن نوشته‌اند و نیز با چندین نسخه دیگر مقایسه شده و پس از اتمام گرشاسب‌نامه در ص 560-570 قصائد اسدی که در مناظره آسمان و زمین و دین مسلمانی و مجوس و نیزه و کمان و روز و شب می‌باشد نگارش یافته.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق خوانا.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1ولی از لحاظ های زیرین دارای اهمیت زیادی می‌باشد: اصل نسخه بنابر تصریح در آخر آن برای محمدتقی سپهر (لسان الملک) مولف ناسخ التواریخ نوشته شده و جزء کتابخانه وی بوده، در پایان آخرین صفحه عباس قلی پسر لسان الملک سپهر تاریخ وفات پدر را در 26 ربیع‌الثانی سنه 1297ق. یادداشت و تذکر داده که این کتاب در تقسیم کتاب‌های پدرش به وی رسیده و نیز در پایان صفحه دوم یادداشت مفصلی در 1303ق. در معرفی از اسدی و گرشاسب‌نامه به خط خود نگاشته و مقدمه‌ای که پیش از شروع به نگارش گرشاسب‌نامه نوشته شده بسیار شبیه به انشاء رضا قلی خان هدایت می‌باشد و عین این عبارات را با کمی نقصان و اضافه در مجمع الفصحا می‌بینیم.
مشخصات اثر: امضا:
متن يادداشت: با مطابقه خطوط با امضاء هدایت مسلم است که همه آنها به خط او است و در بسیاری از صفحات حاشیه‌ها و تصحیح‌هائی است به خط دهخدا و امضاء او در ص 109 و 540 صریحا دیده می‌شود و نیز نسخه در دست ملک الشعراء بهار بوده و کمتر برگی دارای حواشی و تعلیقات ایشان نیست و در ص 146 و 147 و 159 و 178 و 200 و 216 هم امضاء کرده‌اند.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1670-1671.
محل و شماره بازیابی: 118490