یزدان شناخت (از: شهاب‌الدین سهروردی معروف به شیخ اشراق یا همدانی.)

شماره بازیابی: ‭3321/5‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-30960‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: یزدان شناخت [نسخه خطی]/ از: شهاب‌الدین سهروردی معروف به شیخ اشراق یا همدانی.
تاریخ کتابت: ق 11ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 85-115.
قطع: ‮بیاض رقعی. ‭3/5‬*8*‭18‬سم. ‭539‬ص. سطور: گوناگون. ‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1چون از جناب مقدس ازلی… .
2… که ورای همه سعاداتست میسر کنند. و الحمد لواهب العقل… و الصلوه و السلم علی محمد و آله.
تزئینات متن:عناوین به سرخی نوشته شده.
نوع کاغذ:اصفهانی.
تزئینات جلد:تیماجی سبز.
کاتب نام رساله را چنین نوشته است: «رساله بابا افضل در معرفت و سلوک و ما یتعلق بهما المسمی به ایزدشناخت فی المعرفه و الحقایق». سطور صفحات 22.
نک: مجلس، ش 1987 و 1988؛ دانشگاه، 3/ 160.
اسکندر میرزا ده سوال در پیرامون اصول عقاید از گرگانی کرده و او در ده فصل (و در برخی از نسخ در نه فصل و یک خاتمه) سوالات او را پاسخ گفته است. شیوه دیباچه و تعداد سوال در نسخه‌های این رساله متفاوت است و نسخه حاضر با نسخه ش 9/ 1207 تفاوت‌هایی دارد. در نسخه حاضر پاسخ‌ها در نه فصل است و فصل دهم به قلم کاتبی دیگر بر آن افزوده شده.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:شکسته نستعلیق خوب.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1این نسخه به خط ها و قلم‌ها مختلف در سال‌های مختلف از جمله خط حکیم مومن و محمدباقر طبیب تنکابنی این دفتر نخست در دست رضا قلی هدایت و سپس در دست معتمدالدوله عبدالعلی متخلص به عبدی پسر فرهاد میرزا بوده و یادداشت‌های هر دو در دفتر دیده می‌شود. در ص 537 مرحوم رضا قلی خان هدایت به خط خود نوشته است، «هو الله تعالی این بیاض که فی المثل برجیست پر اختر حکمت و درجی پر گوهر معرفت فقیر الراجی لعنایت رضا قلی المتخلص بهدایت در ری خریداری نموده. 1258» و سپس در ص 539 پس از چند بیت از الهی که ظاهرا به خط خود او است و در صدر آن نوشته: «الهی عفی عنه» باز مرحوم هدایت به خط خود نوشته است: «این کراس بیاض را که مطالعه مطالع شموص مطالب و مقاصد نکات حکمت آیاتش دیده دل را ضیا دهد و سویدای قلب از سوداش سلب شود و غالبا رسالتش بخط مرحوم حکیم مومن تنکابنی صاحب تحفه است و بعضی را بصوابدید وی نگاشته‌اند…».
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه 4305-4306.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: این رساله در پاسخ سوالات اسکندر پسر عمر شیخ (پسر امیر تیمور گورکانی). در دیباچه پس از خطبه نوشته: «در سنه خمس و عشر و ثمانماه اسکندر بن عمر شیخ از اصفهان کسی بشیراز فرستاد نزد سعید مغفور علامه العلماء زین‌الدین علی مشهور به سید شریف و از او سوال نمود که مقصود از آفرینش چه بوده و آفریده اول چیست و ترکیب روح با جسد چگونه است و مفارقت انسان بر چه وجهست و ثواب و عقاب چگونه تواند بود و فرشته چیست و شیطان کیست و غرض از سوال و صراط و غیر آن چیست و دوزخ و اعراف کدامست و معراج حضرت رسالت (ص) چکونه بوده است و رفرف چیست و سید مغفور چند فصل در جواب نوشت».
صحافي شده با: رساله الفقر 498457
تاريخ: 20130709
محل و شماره بازیابی: 122611