وسیله النجات(علی محمد همدانی، کفاش (سده 13هـ))

نبذة عن كتاب وسیله النجات(علی محمد همدانی، کفاش (سده 13هـ))

شماره بازیابی: 9200
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR10-41852
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: وسیله النجات/ علی محمد همدانی، کفاش (سده 13هـ)
کاتب: : علی محمد همدانی، کفاش
تاریخ کتابت: ، 1266ق.
قطع: ‮؛ دو، ‭70‬، یک برگ، سطور و اندازه‌ها مختلف، اندازه جلد: ‭14/8‬*‭21/4‬ ‬.
يادداشتهاي کلي: دو صفحه اول تقدیم نامه کتاب به کسی که نامش سترده و در بازنویسی به جایش «جناب طریقت مدار حبب (کذا؛ حبیب) عجم اعلا الله مقامه» نوشته شده است.
نوشته شده در سال 1266 ق به درخواست درویش غلام حسین برای یادگاری محمدمهدی درویش اختیار تبریزی طهرانی.
متن: «نثار ثنا ازین ذره بی‌بها از ابتداء خلقت ذره‌اش تا روز جزا به آستان پادشاهی روا و سزاست که به یک اشاره عین عنایتش … و بعد چون اصل حکمت فطرت و علت خلقت نبوده مگر عبادات».
انجام:«روم به سوی کتیبه مقابل هم کار / نیابت اختیار کنم در شهر بازار»
«همه جه در کشم دعا و بسم الله»
انجامه:«بنده بی‌بضاعت اعنی علی محمد همدانی کفاش تخلص و اصول دین شریعت نبوی (ص) و یک اثبات هفده سلسله و اثبات دوازده مقام اختیاری حسب الفرمایش سرکار سلطان طریقت جناب درویش غلام حسین از برای یادگاری … بالله التوفیق و علیه التکلان سنه 1266».
عبارات عربی نسخ معرب.
تزئینات متن:عناوین به شنگرف.
تزئینات نسخه:چهار صفحه اول صفحات جدولبندی شده با شنگرف و مشکی.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:فرنگی نخودی آهار مهره، برگ‌های نونویس بدون آهار و مهره‌کشی، با ته‌نقش.
تزئینات جلد:تیماج مشکی، قطر: 9/1.
1در برگ‌های نونویس به خاطر مهره‌کشی نشدن مرکب یک پرده نشر پیدا کرده است.
در بعضی از بخش‌های سطوری را روی کاغذ دیگری نوشته و در محل مربوط به خود چسبانده‌اند.
دو برگ از آغاز و یک برگ پایان نسخه سفید و نانوشته است.
در آخر نسخه برگ اول از رساله‌ای باقی مانده است که آغازش چنین است:
«به نام خداوند جان آفرین / حکیم سخن در زبان آفرین»
«خداوند بخشنده و دستگیره / کریم خطابخش پوزش پزیر (کذا)»
«سزاوار آغاز و انجام مقام در هر مقام نام خداوندی است یگانه جل شانه که سراپرده زنگاری سپهر زرنگار افراشته بازوی فراش قدرت او است»
تنظیم شده در 4 مقصد و هر مقصد در چند باب:
مقصد اول: در بیان آداب اصول دین، در 6 باب.
باب اول: [اصول دین و لزوم یادگیری آنها].
باب دوم: توحید.
باب سیم: عدل.
باب چهارم: نبوت.
باب پنجم: امامت.
باب ششم: معاد.
مقصد دوم: در بیان آداب احکام، در 8 باب.
باب اول: کتاب طهارت.
باب دوم: کتاب صلوات.
باب سیم: کتاب صوم.
باب چهارم: کتاب الزکوه.
باب پنجم: کتاب خمس.
باب ششم: کتاب حج.
باب هفتم: کتاب جهاد.
باب هشتم: کتاب بیع.
مقصد سیم: در احکام طریقت است، در 3 باب.
باب اول: در احکام لسان کشیدن مرید و مرشد می‌باشد.
باب دوم: در بیان ارشاد کردن قضاوت و مفرد ابدالی.
باب سیم: در بیان آداب ارشاد کردن اختیاری می‌باشد.
مقصد چهارم: در بیان آداب احکام مجلا می‌باشد، در 6 باب.
باب اول: مجلای اختیاری احکام.
باب دویم: در احکام مجلای مفرد ابدالی.
باب سیم: در بیان آداب مجلای قضاوت می‌باشد.
باب چهارم: در بیان آداب لسان نامچه.
باب پنجم: در بیان آداب اقرار نامچه طلب حرفت.
مقصد پنجم: در احکام سؤال نمودن طالب از راه طریقت و جواب فرمودن پیر مرشد، در 1 باب.
باب اول: در بیان آداب کرسی عجم می‌باشد.
مقصد ششم: در احکام نظم و اثبات مقام منزل وسیله‌ها می‌باشد، در 8 باب.
باب اول: در بیان آداب اثبات نمودن شمع‌های هفده سلسله می‌باشد.
باب دوم: در بیان آداب اثبات مقام منزل وسیله‌های اختیاری می‌باشد.
باب سیم: در بیان آداب سؤال طالب پردازی مرشد.
باب چهارم: سؤال طالب خدمتی.
باب پنجم: در بیان آداب جواب مرشد طالب لسان پروازی.
باب ششم: در بیان آداب جواب لسان خدمتی مرشد گوید.
باب هفتم: در جواب قضاوت.
باب هشتم: در بیان آداب فاتحه تکبیر می‌باشد.
مؤلف جزو سلاسل صوفیه بوده و در پایان نوشته:
«این صحیفه صورت مجالس طریق کسوت‌گیری اختیار می‌باشد و نشستن هفده سلسله می‌باشد و نامیدن دوازده وسیله اختیاری در مجالس طریق و طی نمودند (کذا) دوازده منزل مقام می‌باشد» (68پ).
فقه
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:تقدیم نامه: «هر آن حمد کز حامد آید حصول / بر آن کس که فیضش به ما شد وصول»
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 4نسخه به خط مولف.
مشخصات اثر:
شکل و سجع مهر:
یادداشتهای تملک:
متن يادداشت:
دارای مهر کتابخانه جعفر سلطان القرایی.
برگ1پ مهر بیضوی به نقش: «عبده ابوالقاسم بن محمد محسن الحسنی الحسینی» با تاریخی خوانده نمی‌شود.
در پایان نسخه نیز یک مهر بیضوی به نقش: «عبده حسین» دیده می‌شود، (70ر).
در آخر نسخه برگ اول از رساله‌ای باقی مانده است که در بالای برگ اول آن، مهر بیضوی برنجی به نقش: «یا ابوطالب 1268» حک شده است.
اهدایی سلطان القرایی در آذر 1348ش.
يادداشت عمليات: جلد نسخه مرمت شده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/ 29، صفحه 862- 864.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: کتاب کوتاهی در احکام شریعت و آداب طریقت است: «لهذا بنابراین به تألیف یک مختصری از شریعت و طریقت از مسایل حلال و حرام عقلیه و بدنیه و چند مسئله از احکام طریقت پرداخته که او را وسیله النجات نامیدیم از برای درویشان عجم در وقت ضرورت کارسازی و رفع احتیاج خود نمایند … و در این رساله بسیار کوشش و اختصار می‌نمایم»
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): تصوف
تاريخ: 20151021
محل و شماره بازیابی: 185443