تذکره صدر اعظمی (تقی بن حسین تفرشی، ضیاء لشکر، دانش (1288-1367ق.))

نبذة عن كتاب تذکره صدر اعظمی (تقی بن حسین تفرشی، ضیاء لشکر، دانش (1288-1367ق.))

شماره بازیابی: 8815
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫10-9367
زبان اثر: Per
عنوان و نام پديدآور: تذکره صدر اعظمی [ نسخه خطی]/ تقی بن حسین تفرشی، ضیاء لشکر، دانش (1288-1367ق.)
کاتب: : کاتب: تقی بن حسین تفرشی، ضیاء لشکر، دانش
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: 1318ق.
قطع: ؛دو، 394، دو برگ، 8/21*1/35سم، 16س، 5/11*5/26سم.
يادداشتهاي کلي: در پایان قطعه‌ای در تاریخ تالیف کتاب از مولف آمده که ماده تاریخ آن (1315ق) چنین است:
این فخر خود بس است که این نغزنامه را/ تاریخ و نام هر دو شده «صدر‌اعظمی»
2ای ملک‌الملوک فضل این که تو کرده‌ای همی/ چرخ به یاد ناورد تا دهد از سخن نشان// تا که جهان بود بمان جفت نشاط و خرمی/ تخم هنر همی فشان شاخ ادب همی نشان.
3من بنده مولف این نامه ضیاء لشکر تقی دانش این تذکره تالیف می‌کردم بفرمان در آخرین سال سلطنت شهنشاه سعید شهید ناصرالدین شاه قاجار انار الله برهانه و عطلتها رفت و تراخی فتاد و امروز که زمان جهانبانی ملک‌الملوک خداوند شهریار تاج‌بخش تاج‌ستان خسرو عادل باذل مظفرالدین بن ناصرالدین نسختهای این نامه بتفرقه است و خواجه بزرگ خدایگان اتابک اعظم خواجه علی‌اصغر بن ابراهیم را نیز مهام از آن باز دارد که بر چنین حالها پردازد.
اگر چه بفرمان عالی این خدمت بپایان بردم بس نیکو و از بدست کردن گفتار بلغای عصر و دریافت ترجمت آنان از ممالک جان فرسوده کردم. لیک صفقه خاسره بود و تجارت لن تبور و بازارگانی غیر رایج و بر افزون اتلاف عمر مرا ماند از آن که این نسخت بخط من بنده مولف بود مجلد داشتم که نگارش مولفین را به سود و اعتبار دگر دانند هم مگر در اعصار کس بنگرد و زحمت بر روان گذشتگان فرستد فی ثامن عشر و ثلثمائه بعد الالف.
تزئینات متن:عناوین شنگرف، نام هر سراینده در بالای همان صفحه به شنگرف نوشته شده است.
تزئینات نسخه:صفحات زیادیبرای افزودن مطالب میان نسخه سفید مانده است.
اثر سطر‌اندازی روی کاغذها مانده است.
نوع کاغذ:فرنگی نخودی آهار مهره. ته نقش‌دار.
ویزگی های درون جلد:آستر بدرقه و درون کاغذ ابر و باد.
تزئینات جلد:تیماج قهوه‌ای مجدول. قطر: 3/5.
در مقدمه از ناصرالدین شاه (1264-1313ق.) یاد شده است.
در پایان نسخه قطعه‌ای از دولتشاهی درباره کتاب و مولف آمده که پایان دهنده نسخه است.
2اعلام دور از ذهن و کلمات مشکل و اشاره به اشعار شعرای پیشین عرب و عجم در حاشیه صفحات توضیح داده شده است.
تاریخ تذکره‌های فارسی، ج 1، ص 306-309.
در این نسخه از این شعرا یاد و اشعارشان نقل شده است:
1. شاهزاده معتمدالدوله، با زندگی خود نوشت او (13ر). 2. شاهزاده یمین‌السلطان (21ر)، فقط نامش را نوشته‌اند.
3. شیخ‌الرئیس (23ر)، فقط نامش را نوشته‌اند. 4. رفعه‌الدوله نصرالله میرزا بن محمدتقی بن محمد‌شاه غازی (27ر).
5. خسروی دولتشاهی (28ر)، بدون شرح حال. 6. رضوان شمس‌الشعرا (44ر)، بدون شرح حال.
7. شمس‌الشعرا (46ر)، بدون شرح حال. 8. خسروی کیانی (49ر)، بدون شرح حال. 9. آجودان‌باشی، میرزا اسمعیل خان بن علی‌اکبر خان آجودان باشی توپخانه (51ر).
10. امیر الشعراء امیری، صادق بن حسین (54ر). (برگهای 63 تا 66 هم سرودهای اوست که به اشتباه پس از زندگی ادیب صحافی شده‌اند) و …
11. ادیب، میرزا غلامحسین خان مستوفی دیوان بن مهدی بن علی زندی فارسی (62ر). بخشی از سروده‌های او هم در برگ 91 نوشته شده است.
12. ادیب شیبانی (69ر)، سفید مانده است. 13. ایزدی (71ر)، بدون شرح حال. 14. اورنگ بن فرهنگ بن وصال (82ر) بدون شرح حال.
15. امین تستری (85ر)، سفید مانده است. 16. امینی (88ر)، سفید مانده است. 17. الهامی (89ر)، بدون شرح حال. 18. امین‌الشعراء (92ر)، سفید مانده است.
19. شرف المعالی بقا، محمد بن محمدصادق موسوی (93ر). 20. بهجت، اسکندر بن محمدقاجار (104ر). 21. پرویز گروسی (108ر)، سفید مانده است.
22. تجلی (112ر)، سفید مانده است. 23. ثریا مجد الادبا حسین بن تقی بن علی‌محمد بن آقاسی هروی (113ر). 24. جلوه (125ر)، بدون شرح حال.
25. شیخ جعفرحلی (127ر)، بدون شرح حال. 26. جیحون تاج‌الشعراء (131ر)، بدون شرح حال. 27. جاوید (139ر)، بدون شرح حال. 28. جلال‌الشعراء (141ر)، بدون شرح حال.
29. حضوری (143ر)، بدون شرح حال. 30. خجسته ندیم باشی (149ر)، بدون شرح حال. 31. ذره (153ر)، بدون شرح حال. 32. رحمت بن حکیم بن وصال (155ر)، بدون شرح حال.
33. روشن (157ر)،بدون شرح حال. 34. رفعت (159ر)، سفید مانده است. 35. رضوانی (160ر)، بدون شرح حال. 36. سپهر، عباسقلی خان سپهر مستوفی پسر لسان‌الملک (168ر).
37. سالک (170ر)، بدون شرح حال. 38. سرائی امیر‌الشعراء (173ر)، بدون شرح حال. 39. سها (182ر)، بدون شرح حال.
40. سلطانی، حسین‌قلی‌خان بن مصطفی‌قلی‌خان دیوان بیگی‌زاده کرمانشهانی (186ر). 41. سالک، الله‌دوست بن مراد بن ابی‌تراب حبیبی اسدی (193ر).
42. سیف‌الادب (195ر)، بدون شرح حال. 43. سالار‌الشعراء (203ر)، سفید مانده است. 44. سروش (205ر)، سفید مانده است.
45. شیبانی، فتح‌الله بن محمدکاظم کاشانی (207ر). 46. شمس‌المعالی، علی بن محمدقاسم بن آقامیر حسینی تفرشی (211ر). 47. شوکت (219ر)، بدون شرح حال.
48. شوریده فصیح‌الملک (225ر)، بدون شرح حال. 49. شعری (228ر)، بدون شرح حال. 50. شمس‌العرفاء (230ر)، بدون شرح حال.
51. شعری کاشانی (232ر)، سفید مانده است. 52. شباب (233ر)، بدون شرح حال. 53. شباب کرمانشهانی (235ر)، سفید مانده است. 54. شاهین (238ر)، بدون شرح حال.
55. صفی علی‌شاه (242ر)، با زندگی خود نوشت او. 56. صدر‌الافاضل (252ر)، بدون شرح حال. 57. صدر و حکمت (254ر)، بدون شرح حال.
58. محمدصادق‌خان (258ر)، بدون شرح حال. 59. صبوری، محمدکاظم آزاده بن محمدباقر کاشانی (259ر). 60. طلوعی قوام‌الشعراء (267ر)، بدون شرح حال.
61. طرب (270ر)، بدون شرح حال. 62. طلوعی، غلامحسین بن فتح‌الله فارسب (275ر). 63. طوسی (277ر)، سفید مانده است.
64. ظفر فخر‌الشعراء (278ر)، بدون شرح حال. 65. ظهوری (280ر)، بدون شرح حال. 66. آقا میرزا سید‌علی حایری (283ر)، با زندگی خودنوشت او.
67. عنقا، ابوالفضل بن علی طالقانی (289ر). 68. عطا (291ر)، بدون شرح حال. 69. عندلیب (295ر)، سفید مانده است. 70. فروغی، میرزا محمدحسین خان ذکاء‌الملک (297ر).
71. فرهنگ بن وصال (301ر)، بدون شرح حال. 72. قهرمان (305ر)، بدون شرح حال. 73. کوثر (307ر)، سفید مانده است. 74. گلشن (308ر)، بدون شرح حال.
75. کمالی (309ر)، بدون شرح حال. 76. لسان‌الملک، میرزا هدایت‌الله مستوفی پسر محمدتقی سپهر کاشانی (312ر). 77. مظلوم کرمانشهانی (326ر)، بدون شرح حال.
78. مشتاق سمنانی (327ر)، سفید مانده است. 79. مشتری (328ر)، سفید مانده است. 80. محیط (330ر)، سفید مانده است. 81. حاجی میرزا مهدی حکیم (332ر)، بدون شرح حال.
82. محمود‌خان ملک‌الشعراء (334ر)، بدون شرح حال. 83. منصور علی میرزا قلی‌خان (338ر)، سفید مانده است. 84. ملک‌الکلام (340ر)، بدون شرح حال.
85. مشتاقی (342ر)، بدون شرح حال. 86. منشی (344ر)، بدون شرح حال. 87. مجرم (346ر)، سفید مانده است. 88. نصرت (347ر)، بدون شرح حال.
89.نظام (351ر)، سفید مانده است. 90. ناصح (355ر)، سفید مانده است. 91. ناظم (356ر)، بدون شرح حال. 92. نثار (358ر)، بدون شرح حال.
93. نزهت (361ر)، بدون شرح حال. 94. نیر‌الشعراء (363ر)، بدون شرح حال. 95. ناصر ادیب دیلمی (365ر)، بدون شرح حال. 96. ناطق (367ر)، سفید مانده است.
97. حضرت واحد (371ر)، بدون شرح حال. 98. والی (373ر)، بدون شرح حال. 99. وثوق‌الدوله (379ر)، بدون شرح حال. 100. وفا (382ر)، سفید مانده است.
101. وصاف (383ر)، سفید مانده است. 102. همت بن وقار بن وصال (385ر)، بدون شرح حال. 103. و اشعار مولف (387ر).
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1حسن ابتدای هر سخن بیان حمد سخن آفرینی است که بدیع بیان را به بیان معانی ان من البیان لسحرا تطریز ایضاح نهاده.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: عنوان کتاب در برچسب کاغذی عطف نوشته شده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1جزوها 8 برگی.
مشخصات اثر:
شکل و سجع مهر:
یادداشتهای تملک:
متن يادداشت:
مهر بیضوی مولف «ضیاء لشکر 1309» در پایان کتاب نقش بسته است.
خریداری از باقر ترقی در اسفند 1347ش.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 1/29، صفحه 32-35.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: تذکره شعرایی است که در مدح میرزا علی‌اصغر خان اتابک صدر‌اعظم (1275-1325ق.) شعر سروده‌اند.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): شرح حال سرایندگان
تاريخ: 20110719
محل و شماره بازیابی: 178590