دانش‌نامه علایی (از: شیخ‌الرئیس ابوعلی بن سینا.)

شماره بازیابی: 123
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‭10-18125‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: دانش‌نامه علایی [نسخه خطی]/ از: شیخ‌الرئیس ابوعلی بن سینا.
قطع: ربعی. 10*15سم. 164گ. 18س.
يادداشتهاي کلي: دانش‌نامه به امر علاءالدوله ابوجعفر محمدبن دشمن‌زیار معروف به ابن کاکویه صاحب اصفهان ( -433ق.) تالیف شده و در دیباچه چنین مذکور است:
«فرمان بزرگ خداوند ما ملک عدل موید منصور عضدالدین علاءالدوله و فخرالمله و تاج الائمه ابوجعفر محمدبن دشمنیر از مولی امیرالمومنین… آمد به من بنده و خادم درگاه وی که یافته‌ام اندر خدمت وی همه کام‌های خویش از ایمنی و بزرگی و شکوه و کفایت و پرداختن به علم و نزدیک داشتن مر خادمان مجلس وی را کتابی تصنیف کنم بپارسی دری».
شهمردان صاحب نزهت‌نامه علایی می‌گوید: «و شنیدم که خداوند ماضی علاءالدوله قدس الله روحه و بقاء دولت خداوند به او جاودانه پاینده و باقی باد خواجه رئیس بوعلی سینا را گفت اگر علوم اوایل به عبارت پارسی بودی من توانستمی دانستن و بدین سبب به حکم فرمان دانش‌نامه علایی ساخت و چون بپرداخت و عرضه کرد از آن هیچ درنتوانست یافتن.
گفته‌اند هنگامی که روزگار ابن سینا سپری گشت سه قسمت منطق و حکمت الهی و طبیعی به جای مانده و باقی دستخوش حوادث ایام شده بود.
عبدالواحد بن محمد فقیه جوزجانی از خواص اصحاب و شاگردان شیخ مباحث حساب و هیئت و ریاضی و موسیقی آن را از شفا و رسایل دیگر شیخ الرئیس به پارسی ترجمه کرده و این کتاب را به پایان رسانیده است.
تزئینات نسخه:دارای هفت سرصفحه زمینه لاجوردی. همچنین در پشت ورق اول، دایره طلایی مشتمل بر دوایر کوچک هشت‌گانه حاوی فهرست کتاب.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:سپاس و شکر و ستایش مر خداوند آفریدگار بخشاینده خود را و درود بر پیامبر گزیده وی محمد مصطفی و بر اهل بیت و یاران وی…
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1078-1078.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در منطق و طبیعی و حکمت الهی و هیئت و هندسه و حساب و موسیقی.
محل و شماره بازیابی: 1153