دیوان بیدل شیرازی(از: حاج میرزا رحیم بن محمد طبیب اصفهانی متخلص به بیدل)

نبذة عن كتاب دیوان بیدل شیرازی(از: حاج میرزا رحیم بن محمد طبیب اصفهانی متخلص به بیدل)

شماره بازیابی: 2388
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-17382‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: دیوان بیدل شیرازی/ از: حاج میرزا رحیم بن محمد طبیب اصفهانی متخلص به بیدل
کاتب: : محمد زکی نوری
تاریخ کتابت: ٬ 1303ق.
قطع: ‮؛ ‭13/5‬*‭21‬سم. ‭76‬ص. ‭15‬س. اندازه نوشته 8*‭15‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1مشو مغرور ای غافل بدین یکروزه دنیا/ که این دولت نمی‌ماند برای هیچکس برجا.
2شرم بادت ز آنچه میگویی که باشد جای شرم/ شکوه در دوران شه بیدل ز دوران تا بکی.
تزئینات متن:عنوان‌ها قرمز.
تزئینات نسخه:جدول و کمند زر و الوان دو سرلوح مذهب مرصع ص1 و 50.
نوع کاغذ:فرنگی آبی.
تزئینات جلد:مقوای سیاه ترنج و حاشیه طلایی.
مراثی (ص50-76) ترکیب بندی است در 33 بند که هر بند آن در مرثیه یکی از ائمه است. به ترتیب: حضرت رسول (ص)٬ حضرت فاطمه (س)٬ حضرت علی (ع) حضرت امام حسین (ع) و از بند 5 تا 30 در مرثیه امام حسین (ع) و وقایع کربلا است. بند 31 مرثیه امام موسی ارضا (ع) و بند 32 مرثیه علی بن موسی الرضا (ع) و بند 33 خاتمه مراثی است و در پایان نسخه یک قطعه نوحه در شهادت اما محسین (ع) است جمعا 243 بیت.
آغاز: چون خاطر رسول ازین خاکدان گرفت/ روحش هوای کنگره لا مکان گرفت.
انجام: بیدل شوریده میگوید بفریاد و فغان/ پشت امت خم شد از بار گنه همچون کمان/ ای رسول انس و جان/ رحم کن بر امتان.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق کتابت خفی خوش.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1ص45 تا 49 و پنج صفحه در آخر نانوشته.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد چهارم٬ صفحه 3267.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: پدرش به امر کریم خان زند به شیراز رفت و بیدل در شیراز متولد شد.اجداد او در دربار صفویه به طبابت اشتغال داشتند . برادرش محمد باقر ملا باشی مولف بحر الجواهر و پسرش میرزا علی فخرالدوله متخلص به فخر و نوه‌اش محمد حسین متخلص به همدم و نبیره‌اش قاسم متخلص به ضیاء است. بیدل در دوران فتح علی شاه و اوایل جلوس محمد شاه می زیست و در 1258ق. در مراجعت از سفر حج در قم درگذشت. دیوان او شامل دو قسمت است (نک: ذریعه ج9٬ ب1، ص 153؛ فرهنگ سخنوران ص96 و 97.) قصاید (ص1-41) در مدح حضرت علی (ع) فرمانفرما محمد شاه غازی حضرت حجت (ع) حضرت رسول (ص) فتح علی شاه ده قصیده 590 بیت.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): شعر فارسی – قرن13 ق
تاريخ: 20121225
محل و شماره بازیابی: 161399