شرح تهذیب المنطق (از: مولی عبدالله پسر شهاب الدین یزدی شاه آبادی (-981 ق.))

شماره بازیابی: ‮‭1851/10‬‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‭10-23134‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: شرح تهذیب المنطق [نسخه خطی]/ از: مولی عبدالله پسر شهاب الدین یزدی شاه آبادی ( -981 ق.)
کاتب: : علی نوری فرزند آخوند اسماعیل طبری نوری.
تاریخ کتابت: ،1302 ق.
قطع: ؛ رقعی. 5/10*18 سم. (به جز ص 255-286) 12 س.و در صفحات مذکور: 19 س.
يادداشتهاي کلي: این نسخه دارای اغلاط کوچک و بزرگ و فراوان است. در نیمه اول آن مقداری از متن تهذیب نقل و به قلم قرمز نوشته شده و در بقیه نسخه، جای متن تهذیب سفید مانده.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1(بسمله) سپاس بی حد و قیاس حکیمی را سزد که زبان را منطق فصیح و دل را طریق حق و تصدیق صحیح کرامت فرمود… اما بعد نموده می شود که افقر العباد… عبدالله بن شهاب الدین… حمد در لغت وصفیست به جمیل اختیاری بر جهت تعظیم و تبجیل و در اصطلاح فعلیست که دال باشد بر تعظیم منعم از این حیثیت که منعم است ( در نسخه منعم آن را)… .
2… ششم از اقسام ثمانیه آن است که بداند از کدام مرتبه آن علم (کذاظ:) مرتبه است آن علم تا مقدم بدارد آنچه را که واجب است… سزاوار در زمان ما موخر داشتن منطق به واسطه تعلیم… علوم ادیبه بقدر وسعت زمان و تعلیم علم لغت عرب.
نوع کاغذ:فرنگی شکری رنگ.
تزئینات جلد:تیماجی قرمز رنگ.
نک: ذریعه، 13/ 161- 162؛ دانشگاه، 14/ 4452؛ حقوق، 146؛ خدیوی، 6/ 61.
حاشیه عربی او بر منطق تهذیب تفتازانی ( -792 ق) معررف و متداول است. شرحی فارسی بر همین تهذیب نگاشته و نسخه ای از این شرح فارسی در کتابخانه دانشگاه موجود است. در دانشکده حقوق نیز شرحی به فارسی بر تهذبی یاد شده که آغاز و پایان آن نیامده. یزدی در دیباچه این شرح گوید: « در اثنای اشتغال به تحصیل منطق تهذیب به مقتضای العلم صید و الکتابه قید… بمباحثه از مباحث این رساله صورت تنقیح می یافت… چون الحق بسیاری از حقایق کتاب از پرده خفا بمنصه ظهور آمده بود، به ترتیب و تهذیب این اقدام نمود. التماس از بزرگان خورده دان اعیان انسان بلکه انسان عین اعیان آنکه اگر خللی یابند… نظر رحمت بر قلت بضاعت مولف اندازند». مولی عبدالله در این شرح از حاشیه مطالع محقق دوانی و شفاء ابن سینا یاد کرده است و گویا مقصود اصلی او ترجمه تهذیب است نه شرح آن.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق متوسط.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در آغاز دیباچه ای دارد که گویا در نسخه هایی که به نظر صاحب ذریعه رسیده وجود نداشته.
يادداشت عمليات: از آخر این نسخه مقدار صد برگ افتاده و قسمتی از خاتمه ( قسم هفتم از روس ثمانیه تا آخر ) را ندارد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه 2539
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: خط یک نویسنده است و نیز همه به یک سبک است جز آنکه ص 255 – 286 ( از رساله اعتقادات صدوق) دارای سطور بلندتر و بیشتر و کلمات ریزتر است. نام کاتب و تاریخ کتابت در ذیل صفخه 109 و 226 نسخه آمده است.
صحافي شده با: مناظره انسان و حیوانات ( بخشی از طرب المجالس میر حسین بن عالم غوری هروی)( ص 1- 105)1039068
تاريخ: 20121021
محل و شماره بازیابی:
123145
123145