شرح عقائد الصوفيه

شماره بازیابی: 3926/1
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36342‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: شرح عقائد الصوفیه
تاریخ کتابت: قرن 12ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 1 – 147.
قطع: ‮رقعی. ‭12‬*‭17‬سم. ‭167‬ص. ‭14‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1آغاز متن (عقائد الصوفیه): الحمدلله الذی وسع قلب الانسان… اما بعد فیقول الفقیر فیرو الصوفی انه قد الهم فی سنه ست و ثلثین و الف ان یکتب العقائد الصوفیه مستفیضا من انوار الحضره قبله الموحدین… الشیخ الصوفی… فمن تبع الصوفیه فی هذه المسائل فهو علی صراط مستقیم… .
2پایان رساله: … خاتمه الهی انا عبدک و هذا الاسم اخرجنا من العموم الی الوجود و ابقنا علی هذ الاسم مادام الاسم اسما… بحق محمد صلی الله علیه و سلم.
1آغاز شرح (آغاز موجود): کما ربانی قبل ظهوری و تعلق روحی بالبدن الفانی علی ان هذه الرساله اوصلها الی ولدک الذی سیظهر و اسمه کذا فاذا اتانی (در نسخه: عطانی) امری مطلقا بشرحها لکنی تشرفت حینئذ باجازته المکرمه… فتوقفت حتی اذا وصلت بمکه المعظمه دعائی الیه من دعائه… فحصلت انجازه فشرعت بحسن مستعجلا… ولابد من تقدیم تحقیق ما هو المقصود حتی یتحقق الحق… .
2… و الاذکار کثیره ضاق قرطاس الاظهار عن تفضیلها کلها و کفی المذکور و شهدالله انه لا اله الا هو و نشهد بشهادته ان لا اله الا الله و نشهد ان محمدا عبده و رسوله، تمت الرساله العقاید الصوفیه.
تزئینات متن:عناوین شنگرف.
نوع کاغذ:فرنگی نخودی روشن.
تزئینات جلد:تیماجی مشکی یک لا دور منگنه.
1در پایان نسخه بر یک برگ ابیاتی به عربی از ظهیرالدین موصلی با قلم تازه نوشته شده است.
از آغاز دیباچه شرح، اندکی افتاده و نام شارح روشن نیست. همین قدر از دیباجه به دست می‌آمد که شارح در 1101ق به تالیف این شرح پرداخته و مقدمه‌ای در شرح وحدت وجود و پاره‌ای دیگر از مباحث وجود بر آن افزوده است.
از وجیه‌الدین صوفی و شرح او بر جام جهان‌نما و سراج السالکین غوثی و نیز از کتاب لوامع الغیب شیخ صوفی و از عده‌ای دیگر از عارفان و فلاسفه و متکلمان معروف یاد می‌کند.
یکی از مسائلی که در متن و شرح به تفصیل درباره آنها بحث شده مسئله خلاء و جزء لایتجزی است و در هر دو مسئله قائل به اثبات‌اند و شارح در توجیه گنجانیدن این دو مبحث در این رساله که خاص بیان عقائد صوفیه است گوید:
خلاء رمز صمدیت و بساطت محضه است و جزء لا یتجزی اشارت است به مرتبه قبض کلی در پایان بحث جزء لا یتجزی گوید: «ثم اعلم ان ذکر الجزء الذی لا یتجزی فی هذه العقائد ایضا مما تحیر فی ادراک وجهه العلماء المحققون و ما فتق احد رتقه فاستفتح من الفتاح بان للمطلق مرتبه القبض الکلی بحیث لا یتجزی و لا یسع شیئا و الیه، رمز بذکر الجزء الذی لا یتجزی کما ان له مرتبه البسط الکلی بحیث یسع کل شی و قد اشارالیه بذکر الخلاء فهو القابض و هو الباسط». دلیلی که برای اثبات خلاء اقامه کرده جالب است: «لا شاهدنا ان الکوز الخالی اذا انغمس فی الماء منکوسا بحیث تبلغ الماء علیه و هو منکوس فیدخل الماء الی نصف الکوز اواقل او اکثر فالهواء الذی کان منبسطا فی تمام الکوز ینقبض و یکون فی نصف آخر و اذا اخرج الکوز… انبسطت… و ما فیه الانقباض و الانبساط للهواء لا یکون الاخلاء».
در پایان رساله پس از خاتمه متن، شارح خود خاتمه مشتمل بر پاره‌ای از وظائف و عقائد صوفیه افزوده و از جمله وظائف که یاد می‌کند ذکر است. او 9 نوع ذکر، با نامهای خاص بیان می‌دارد و از آن جمله است: ذکر شکرخواره منسوب به سید محمود جنگل پلاس و ذکر «چغد» که جلال‌الدین رومی آن را از شمس تبریزی نقل کرده.
حل شبهه ابن کمونه/ مولی رجب‌علی، ص 156 – 163.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2در حواشی شرح تعلیقاتی با نشان «منه سلمه الله» دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 4960-4962.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: متن «عقائد الصوفیه» تالیف فیروز (مولی فیروز) است و تاریخ تالیف آن 1036ق و مولف یکایک اعتقادات صوفیه را با عنوان «عقیده» بیان می‌دارد.
صحافي شده در اين جلد: اشتراک وجود/ مولی رجب‌علی تبریزی، ص 148 – 167.
تاريخ: 20140504
محل و شماره بازیابی: 126039