مطلع مقاصد اللغه

شماره بازیابی: 870
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19258‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: مطلع مقاصد اللغه [نسخه خطی]
تاریخ کتابت: ظاهرا ق 8ق.
قطع: وزیری کوچک. 17*23/5سم. 129گ. 15س.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:آغاز نسخه: کتاب الالف باب الالف المفتوحه الابد کار شگفت و کار پایدار تقول لا افعل ذلک الامر ابد الابدین و ابد الاباد نکنم هرگز، الاجر خشت بخته، الاجل کار در پیش و هو ضد العاجل…
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: در مقدمه نسخه پیشین این کتاب بدین نام نامیده شده، چون نخستین برگ آن افتاده به نام مولف آن پی نبردم، در کشف الظنون کتابی بدین نام ثبت نشده، در هرجا احتمال می‌دادم جستجو کردم ولی نام و اثری از آن نیافتم.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق بدون تاریخ و نام نویسنده.
تزئینات نسخه:مجدول به لاجورد و زنگار است.
نوع کاغذ:سمرقندی.
تزئینات جلد:تیماجی.
2در حاشیه سه برگ اول لغاتی با ترجمه فارسی آنها نوشته‌اند، تمام برگ‌ها متن و حاشیه می‌باشد.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1نخستین سطر نسخه این است: و استبان فیها لکل بصیر سبیل الهدایه لزمک عن التقصیر السعی…
يادداشت عمليات: گذشته از برگ نخستین پنجاه و هفت برگ (71-127) از میان آن افتاده.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1409.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: آنچه از نسخه به دست آورده‌ام در اینجا می‌نگارم: مولف این کتاب را دو بخش نموده نخست در اسماء، دویم در افعالی که در اخبار قرآن کریم استعمال گردیده و دیباچه آن به عربی است. مولف اسماء موجوده در هر یک از حروف تهجی را در زیر عنوان کتاب الف و باء و تاء و غیره ذکر و هر یک را به سه باب (مفتوح و مضموم و و مکسور) تقسیم و به نقل آنها با ترجمه فارسی هر یک پرداخته و پس از اتمام کتاب یاء افعال صحیحه و پس از آن افعال معتله را با ترجمه آورده و گذشته از ترجمه پارسی آنها امثله عربی و پارسی برای پاره‌ای از اسماء و افعال ذکر نموده و از طرز انشاء تصور می‌کنم در قرن هفتم تالیف شده و مولف آن مسلما ایرانی نیست و شاید ترک نژاد باشد چرا که گوید: کسد پادشاه عجم، النجار فارسیه تیشه بزرگ، العجم جز تازیان یقال رجل عجم نه تازی هر چند فصیح بود.