اثولوجيا

نبذة عن كتاب اثولوجيا

شماره بازیابی: 1704
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‮‭10-26339‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: اثولوجیا [نسخه خطی]
تاریخ کتابت: ٬ 1008ق.
قطع: ؛ رقعی. 16*17 سم. 140گ. 17س.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1آغاز نسخه: المیمر الاول من کتاب ارسطو طالیس الفیفلوس (:خ و ظ : الفیلسوف) و هو القول علی الربوبیه تفسیر فرفوریوس الصوری و نقله علی (کذا) العربیه عبدالمسیح … .
1آغاز (دیباچه): اول البغیه آخر الدرک و اول الدرک آخر البغیه فالذی انتهینا الیه من الفن الذی تضمنه کتابنا هو اقصی … .
1شروع در میامر: المیمر الاول من کتاب اثولوجیا و اذ قد بان و صح ان النفس لیست بجرم و انها لا تموت و لا تفسید و لا تفنی بل هی باقیه … .
2… فهی خفیه تحتها لا ینالها شیء من الحواس البته هذا آخر کتاب اثولوجیا.
2انجام نسخه: … و الثانی الی مشاهده المجنون تلک الصور انتهی کلامه.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماج مشکی.
1پس از پایان نسخه روی چندین برگ اضافی قطعات مختلفی از غرر و درر سید مرتضی و سخنان پاره‌ای از حکما نقل گردیده است.
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه [2249] – 2250.
نسخه‌ای است از کتاب اثولوجیا دارای 10 «میمر». در آغاز کتاب پیش از میمر نخستین دیباچه‌ای متضمن نام مفسر و مترجم و اصلاح کننده کتاب معرفی موضوع بحث و هدف (غایت) این تالیف و فهرست کلی مسائل آن گذارده شده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1بر پشت نخستین برگ یادداشتی از «ابوالحسن طباطبایی» و چندین مهر است که نقش آن خوانده نمی‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: نک: دانشگاه٬ 3/ 216-218؛ فهرست کتب چاپی عربی موزه بریتانیا تالیف الیس؛ مقدمه علم الاخلاق ارسطو (ترجمه بارتلمی) به قلم احمد لطفی سید٬ ص 54-55؛ عبدالرحمان بدوی٬ مجله معهد المخطوطات العربیه 2/ 58-59؛ تاریخ الفکر اسماعیل مظهر، ص 55-56؛ ارسطو عند العرب، 1/ 6-8؛ دایره المعارف اسلام ترجمه عربی «ارسطو»؛ ذریعه (در ذزیعه آمده و جند نسخه که نگارنده دیده که کندی به فرمان معتصم به اصلاح اثولوجیا پرداخت و این مسلما غلط است. نک: دانشگاه 2/ 216 ؛ آستان قدس ؛ اکتفاء القنوع؛ معجم المطبوعات.) 1/ 120؛ اکتفاء القنوع ص 173-207؛ سپهسالار 3/ 46؛ آستان قدس 4/ 8-9 و 9/ 14-15؛ادبیات 11-12؛ معجم المطبوعات 425؛ مجلس ش 145.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: ثئولوجیا (علم الهیات٬ معرفه الربوبیات. اثولوجیا را به نام میامر نیز می شناسند. مرحوم اعتصام الملک نسخه‌ای از آن را (ج2، ش 145) به نام میامر معرفی کرده و در ذیل آن نوشته چنان که در فهرست نسخ عربیه کتابخانه ملی پاریس ضبط و تفسر شده در زبان سوری قدیم به معنی محاوره و مخاطبه بوده است. مرحوم میرداماد آن را از ریشه عربی گرفته و برخی نیز سریانی و به معنی پند و اندرز دانسته‌اند و ما اساس آن را نیافتیم.) از کتبی است که به خطا (بدوی (ارسطو عند العرب ج1، ص6) می کوشد ثابت کند نسبت این کتاب به ارسطو هر چند نابجا است اما نمی توان آن را خطا دانست زیرا نسبت اثولوجیا به ارسطو نتیجه طرز تفکری است که علمای اسلام درباره ارسطو داشته اند و با اینکه محققان دریافته اند که از ارسطو نیست٬ باز از نظر علمای عرب و اسلام مشتمل بر آرای ارسطو است و ارسطو ناچار است این جبر فکری را بپذیرد و همین جبری است که دانشمندانی بزرگ را وادار ساخته اثولوجیا را از ارسطو بدانند نه تصادف و اشتباه . نک: دایره المعارف اسلام: «ارسطو».)از تالیفات ارسطو دانسته شده است. عبدالمسیح بن عبدالله بن ناعمه الحصمی که آن را در 226ق. از سریانی به عربی بگردانده و یعقوب کندی که ترجمه عبدالمسیح را برای المستعین بالله خلیفه 12 عباسی تحریر و اصلاح کرده و فارابی و مولفان رساله ریاضیات از رسائل اخوان الصفا٬ میرداماد در قبسات و همچنین قاضی سعید قمی در تعلیقات اثولوجیا آن را از ارسطو دانسته‌اند. ولی حقیقت آن است که اثولوجیا مختصر و یا قسمتی از انئاد 4، 5و6 پلوتن (افلوطن) موسس مکتب افلاطونی نو (205-270ق.) بدین معنی که یکی از شاگردان وی به نام فرفوریوس صوری که 54 تالیف استاد خویش را به صورت شش مجموعه هر یک مشتمل بر 9 کتاب به نام تاسوعات (انئاد) در آورده است و میامر را از تاسوعات استخراج کرده است.
محل و شماره بازیابی: 127856