ال‍تحفه السعديه(قطب‌الدين محمود بن ضياءالدين مسعود شيرازي (- 716ق))

نبذة عن كتاب ال‍تحفه السعديه(قطب‌الدين محمود بن ضياءالدين مسعود شيرازي (- 716ق))

شماره بازیابی: 3904
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36227‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: ال‍تحفه السعدیه/ قطب‌الدین محمود بن ضیاءالدین مسعود شیرازی (- 716ق)
کاتب: محمد بن محمد بن احمد الخیری الانصاری.
تاریخ کتابت: 889ق.
قطع: ‮خشتی. ‭15/5‬*‭22/5‬سم. ‭815‬ص. ‭29‬س.‬
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف در مقدمه این شرح اطلاعات ارزنده‌ای درباره زندگی خود و درباره شروح و حواشی قانون به دست می‌دهد. وی در این مقدمه می‌گوید: در تالیف این شرح از تمام شروح و حواشی قانون یا هر تالیفی در طب که به گونه‌ای به قانون یا شروح آن ناظر باشد و نیز حواشی که در نسخه‌های قانون نوشته‌اند و او در سفرهای مختلف خویش به دست آورده و دیده و یا از زبان اهل فن شنیده، بهره برده است و آنها را نام می‌برد و علاوه بر اینها در شرح هر یک از مسائل پزشکی قانون، هیچ یک از کتاب‌ها یا رسائل طبی را که درباره آن مسئله عموما و یا خصوصا سخن گفته از نظر دور نمی‌دارد و از آنها یاد می‌کند.
در پایان کتاب، ده شرح قانون را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد (هشت شرحی را که در مقدمه یاد کرده با دو شرح دیگر که می‌گوید در آغاز نمی‌شناخته: یکی از امام سعدالدین محمد فارسی است و دیگری از اکمل‌الدین پزشک نخجوانی). وی این ده شرح را به تام و ناقص تقسیم و هر یک را به ترتیب (در تمامیت یا نقص) یاد می‌کند و شیوه هر یک را با نشان دادن دلیل خود بر نقص یا کمال آنها بیان می‌دارد.
وی این شرح را به نام سعدالدین محمد بن تاج‌الدین علی ساوجی تالیف کرده و نام او را در دیباچه می‌آورد.
تزئینات متن:عناوین و عبارات متن (قانون) شنگرف است.
تزئینات نسخه:دارای یک سرلوحه کهن در ص 1 و جدول به قلم آب طلا و لاجورد در تمام صفحات است.
نوع کاغذ:خان بالغ شکری.
تزئینات جلد:تیماجی.
در این کتابخانه چند نسخه از تحفه سعدیه، موجود است و از آن جمله نسخه ش 6304 مورخ 749 و ش 6303 کهن (شاید از قرن 10ق).
نک: مجلس، ش 1061ط و 493.
شیرازی نخست، در 681 شرحی در غایت بسط و تفصیل بر کلیات قانون از آغاز تا مبحث ارکان نوشت و دنبال آن را رها کرد و پس از بیست سال، شرح مزجی حاضر را بر تمام بخش کلیات نگارش داده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ ریز.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت:
بر پشت نخستین برگ نسخه، نوشته‌ها و تملک‌هایی است از نجفقلی بیک ناظر مورخ 1090ق با مهری مربع و کوچک به نقش «نجفقلی بیک».
بر پشت نخستین برگ نسخه تملک فرزند نجفقلی بیک لطفعلی و تملک محمدرضی بن محمدشفیع مورخ 1092ق و تملک کاظم بن محمدرضی ملک الاطباء و چند تملک و یادداشت نیز سیاه شده است.
یکی از تملک‌ها بر پشت نخستین برگ نسخه چنین آمده است:
«این کتاب… از کتب جد کمترین، حکیم قاضی کامل روحانی حکیم سلمان شیرازی موسوی بوده… انا العبد… میر علی‌شیر الموسوی».
يادداشت عمليات: حاشیه جلد اول و آخر مندرس است و حاشیه برگ 2 وصالی و پارگی دارد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 4918-4919.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: شرح کلیات قانون شیخ الرئیس ابن سینا.
تاريخ: 20140406
محل و شماره بازیابی: 125897