ال‍لغه (كتاب في…)

نبذة عن كتاب ال‍لغه (كتاب في…)

شماره بازیابی: 2967
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-30226‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: ال‍لغه (کتاب فی…)
کاتب: محمد فرزند بر کقدیر بن عبدالله.
تاریخ کتابت: اوایل رجب 960ق.
قطع: خشتی. 15*20سم. 238ص. 13س.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1اما بعد حمد الله علی آلائه و الصلوه علی محمد و آله. فان من احب الله تعالی احب رسوله محمد المصطفی… و من احب الرسول العربی احب العرب و من احب العرب احب اللغه العربیه التی نزل… القسم الاول فی نکت و جوامع من اسرار اللغه العربیه عن الایه فصل فی التنزیل و التمثیل. الاسباط فی ولد اسحاق بمنزله القبایل فی ولد اسماعیل (ع) الاقیال لحمیر کالبطاریق للروم و القواد للعرب…
2… و کان ابن عباد یقول: اذا قول یحیی بن اکثر للمامون و قد ساله عن شی لا و ایدالله امیر المومنین هذا الواو احسن من واوات الاصداغ فی خدود المرد الملاح آخر الکتاب و الحمد لله وحده و صلی الله…
3و قد کان الفراغ… فی اوایل شهر رجب المرجب من شهور سنه ستین و تسعمایه علی ید… محمد بن بر کقدیر بن عبدالله… امین.
تزئینات متن:عنوان و نشان به شنگرف و در کنار برگ‌ها عنوان‌ها با قلم سیاه نوشته شده است.
نوع کاغذ:اصفهانی شکری.
تزئینات جلد:مقوایی دارای ترنج و عطف تیماجی.
مرحوم بهار این یادداشت را بر روی پشت نخستین برگ نوشته: «هو المالک بالتحقیق. این کتاب مستطاب شباهتی تام بکتاب فقه اللغه ابومنصور عبدالملک بن محمد بن اسماعیل الثعالبی دارد ولی ذکری از آن در ضمن تالیفات وی نیست و ظاهرا همین کتاب باشد که بعد با تصرفات و زوایدی به نام فقه اللغه معروف شده است زیرا در فقه اللغه فصول دیگری دیده می‌شود و به علامه ابواب عدیده دارد و در این نسخه آن ابواب دیده نمی‌شود و تنها به فصول مرتب شده است. حرره بهار خراسانی فی 1309.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1روی جلد نخستین یادداشتی است درباره برخی از حروف مفرده عربی و مقابل آن به فارسی. پشت نخستین برگ، معمائی به اسم نور و نیز به اسم بابا دیده می‌شود.
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
تملک سلمان بن احمد محاسن و تملک محمدتقی بهار مورخ اردیبهشت 1309ش. دیده می‌شود. یادداشت تملک عبداللطیف الحسینی و تملک عبدالرحمان بن علی اخسیکتی مورخ 1165ق. و دو بیت عربی از شیخ محمد بن شیخ عیسی کنانی روی همین برگ است. بر پشت دومین برگ، نام کتاب به شنگرف خصایص اللغه نوشته شده و یادداشت تملک اسدالله و پسر او محمدباقر و نیز یادداشت محمدصادق بن حسین معروف به ابن خراط خرید این کتاب را از شیخ یوسف دلال در ذیقعده 1121ق. و همچنین یادداشت احمد بن سلیمان محاسن خرید این کتاب را در 1143ق. (وی در پایان نیز یادداشتی به همین تاریخ نوشته است) و محمد بن شیخ محمد معروف به جوی‌زاده تمام بر روی همین برگ دیده می‌شود.
دو مهر ناخوانا و یک مهر دائره‌ای که نقش آن زائل شده پشت همین برگ دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه 3996-3997.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: کتابی است در فقه اللغه که شباهت تامی به کتاب سر الادب فی مجاری کلام العرب از ابومنصور ثعالبی دارد و این کتاب به طور یقین یا ریشه و اساس کتاب سر الادب بود و یا گزیده‌ای است از آن کتاب زیراکه خطبه این کتاب به عینه خطبه سر الادب است و مطالب آن خلاصه‌ای است از سر الادب که بدون کم و زیاد آورده شده است. مرحوم ملک الشعراء بهار (در نوشته‌ای که در پشت نسخه دارد) نیز این احتمال را درباره این کتاب و فقه اللغه ثعالبی داده است. مطالب و موضوعات این کتاب تحت عنوان (فصل- بفصل) ترتیب یافته است.
تاريخ: 20130122
محل و شماره بازیابی: 174397