انسان‌نامه(سید محمد نوربخش)

نبذة عن كتاب انسان‌نامه(سید محمد نوربخش)

شماره بازیابی: 3939/9
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36450‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: انسان‌نامه/ سید محمد نوربخش
تاریخ کتابت: قرن 10 و11 .
نام خاص و کميت اثر: ص 138 – 171.
قطع: ‮وزیری. ‭15/5‬*‭26‬سم. ‭484‬ص. ‭15‬س.‬
يادداشتهاي کلي: موثق لشکر در یادداشت خویش می‌گوید این نسخه را که در 1328ق در خرمشهر خریده به محمد خان لشکر نویس اهداء کرده است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز موجود (پس از خطبه):بعد حمد الهی معلوم حضرت پادشاهی بادت که چون انسان خلاصه انواع اجناس موجودات دو جهانی است شناختن وی منتج سعادت و دولت جاودانی است از بهر آن که سعادت عظمی… در ضمن معرفت انبیا و اولیاء مندرج و ایشان انسانند… .
انجام:… چون مقصود از این رساله شناختن انسان است در بیان صورت و سیرت انسان، شمه‌ای نبشته شد زیادت موجب اطاله است.
در خاطر شکسته می‌گذشت دو کلمه نصیحت مناسب است. چون نظر به حال خود انداختم به نصیحت دیگری نپرداختم عنان قلم به صوب دعا معطوف گشت سلطنت صوری با سلطنت معنوی مجموع، مرزوق حضرت خسروی باد، بحرمه مظاهر تجلیات الاقطاب و الافراد.
نوع کاغذ:هندی نخودی رنگ.
تزئینات جلد:تیماجی قرمز.
از آغاز نسخه حاضر برگی افتاده و سطوری از خطبه کتاب را ندارد.
باب اول: در بیان حلیت و صورت (قیافه‌شناسی و فراست).
باب دوم: در بیان سیرت و صفت انسان.
نک: مجلس، ش 15616.
نور بخش در باب دوم، از مرشد خویش خواجه اسحاق که مرید امیر سید علی همدانی است، یاد می‌کند و می‌گوید بی‌اشتباه آن حضرت علی ثانی (یعنی میر سید علی همدانی) حبل‌الله باشد و سلسله وی اقوی از جمیع سلاسل اولیا در جای دیگر از همین باب دوم، سطوری از ذخیره الملوک همدانی آورده.
مولف درباره سبب تالیف و وجه تسمیه کتاب چنین می‌گوید (در پایان مقدمه): «مبنی بر همین صورت کتابت رساله‌ای در صورت و صفت انسان جهت حضرت شاهی به موجب اشارت الهی واجب نمود چون این فقیر به نوشتن رساله از بهر آن حضرت نامور بود و باز نامها و اسب نامها جهت سلاطین نوشته‌اند از صفات بهیمی به صفات انسانی ترقی نموده انسان‌نامه نوشتن مناسب نمود امید آنکه موجب ترقیات نامتناهی شود».
نسخه جای سخن در نشریه ش 5 دانشگاه با نام «صورت و سیرت انسان» و ناشناخته یاد شده (ص47) و نسخه‌ای دیگر از این رساله در فهرست کتاب‌های عارف حکمت در همان نشریه، معرفی و در ضمن معرفی آن از نسخ دانشگاه نیز یاد شده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخه و نستعلیق (شیوه هندی) با چند قلم.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در آغاز دفتر چند برگ سفید و تازه است و هر یکی از این برگ‌ها و چند برگ از مغربی و از محمد لشکرنویس و بر یکی دیگر خطبه‌ای است به عربی به خط و انشاء محمد بن کاظم که در صدر خطبه نوشته جناب آقای حاج سلطان العلماء مدیر مدرسه سلطانی از این بنده خواهش کردند دو خطبه عربی و فارسی انشا کنم که در روز آخر روضه‌خوانی قرائت شود.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: بر پشت نخستین برگ رساله ش 1 تملکی است از سید علی ملقب به موثق لشکر پسر میرزا عنایت‌الله تفرشی.
يادداشت عمليات: کنار چند برگ اول و آخر و چند برگ پراکنده از وسط دفتر وصالی دارد و در بیشتر برگ‌ها اثر رطوبت به چشم می‌خورد.
يادداشتهاي مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمايه هاي داخل اثر: در دو باب به شرح زیر است:
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 4997-4998.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در معرفت صورت و سیرت انسان در دو باب.
صحافي شده با: نسبت خرقه درویشان/ میر سید علی همدانی502868
تاريخ: 20141011
محل و شماره بازیابی: 125832