[رساله في الحقيقه و المجاز]

نبذة عن كتاب [رساله في الحقيقه و المجاز]

شماره بازیابی: 8931/1
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-15834‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: [رساله فی الحقیقه و المجاز] [نسخه خطی]
تاریخ کتابت: سده 11ق.
نام خاص و کميت اثر: 1پ – 3پ.
قطع: ‮‭245‬ برگ، ‭13‬*‭27/7‬، سطور مختلف، ‭10/5‬*‭23‬‬.
يادداشتهاي کلي: در سده 13 عبدالقادر کوی ساوجبلاغی طبیب در بسیاری از برگهای نسخه یادداشتها و نکاتی را افزوده که به همه آنها اشاره شد.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الحمدلله ذی المن و الافضال و الصلوه علی رسوله الموید ببراعه المعانی و فصاحه البیان… اعلم ان اللفظ الموضوع المستعمل مفردا کان او مرکبا ان استعمل فیما وضع له.
2ای حقیقه شرعیه فی العباده مجاز شرعی فی الدعاء لان وضعه فی اللغه للدعاء و فی الشرع للعباده. تمت و بالخیر عمت.
تزئینات متن:عناوین و نشانیها شنگرف.
تزئینات نسخه:نسخه‌پردازی عثمانی.
صفحات جدول‌کشی شده با شنگرف و سبز.
سطور چلیپا و معمولی.
چند سر لوح معمولی در برگهای 1پ، 11ر، 25ر، 57پ، 88پ، 110پ، 191پ، 201پ، 205ر و 221پ.
نوع کاغذ:فرنگی نخودی آهار مهره.
تزئینات جلد:‮میشن قهوه‌ای ضربی با ترنج و سر ترنج، گرهدار، با سر طبل منقش و شمسه ضربی. قطر: ‭4/3‬‬.
یادداشتهای آغاز نسخه به شرح زیر:
فهرست کتابهای عبدالقادر کوی طبیب.
یادداشتی از محمد مولوی که نوشته نسخه از آن جد او مولوی ملا عبدالقادر طبیب بوده و سپس به پدرش حاجی ملا عبدالله مولوی طبیب رسیده و سر آخر در سال 1352ق در تملک او قرار گرفته است.
چند دستورالعمل پزشکی به خط عبدالقادر.
در برگ 86ر نام محمد حاغلوما در 1175ق که آن را محو کرده‌اند ولی از اثرات باقیمانده مرکب می‌توان کلمات را خواند.
در برگهای 88پ، 110پ، 200ر و 243ر مهرهای عبدالقادر کوی طبیب و یادداشت وقف او نوشته شده است.
3در بالای برگ 25ر و 25پ و 26ر و 35ر کسی نوشته برگ اول این رساله (شرح القصیده الخمریه) ده برگ جا به جا صحافی شده بود ولی بعدا این اشتباه در صحافی مجدد اصلاح شد.
اقوال مختلف، 5پ – 6ر.
فرق معنای سنت و عام، 5پ.
رساله فی بیان ان العقل الذی به شرف الانسان ما هو/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 6ر – 10پ.
گفته‌هایی از حسن بصری، 10پ.
شرح القصیده الخمریه لابن الفارض/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 11ر – 16پ.
حدیثی به روایت احنف بن قیس، 16پ.
فواید پراکنده فقهی، 17ر – 17پ.
تاریخ تولد و وفات پیامبر و خلفای راشدین و چند تن از صحابه و فقهای مذاهب اهل سنت، 17پ.
رساله فی حقائق المعانی/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 17پ – 19ر.
فتاوی فقهی، 19ر – 19پ.
دستورالعمل درمان سرخی چشم و چشم درد، 20ر.
[رساله فی حدوث الاجسام]، 20ر – 21پ.
صفت حب مسهل، 21پ.
تفسیر آیات طلاق، 21پ – 22پ.
جواب نامه دوستان، 22پ.
رساله فی الاستخلاف/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 23ر.
تحقیق معنای مصر، 23پ.
فواید فقهی، 24ر.
ضرب المرکب، 24پ.
سخنی از ابوبکر و حدیثی از پیامبر (ص)، 24پ – 25ر.
شرح القصیده الخمریه/ داود بن محمود بن محمد قیصری، 25ر – 35ر.
جواب نامه کاغذ دوستان، 35ر.
[باب الوصایا]، 35پ – 36ر.
سخنی از عبدالله بن عمر، 36ر.
حدیثی از پیامبر (ص)، 36پ.
تخمیس قصیده ابی‌السعود، 36پ – 42ر.
دستورالعمل پزشکی و حب برای آتشک و قروحات، 42ر.
تخمیس قصیده السهیلی/ ابوبکر بن علی، ابن حجه، 42پ – 43ر.
[مسائل فی الارث]، 43ر – 44ر.
بخشی از منهاج العابدین غزالی، 44پ.
المنثور العودی علی المنظوم السودی/ محمد بن ابراهیم حنبلی دمشقی، 44پ – 54ر.
جواهر الفرائض/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 54ر – 55پ.
مسائلی در ارث، 55پ – 56ر.
تفسیر آیه انما الصدقات للفقراء و المساکین، 56ر – 57ر.
حدیثی از پیامبر (ص)، 57پ.
رساله فی تعلیم الامیر و تحریم الخمر/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 57پ – 62پ.
حدیث نبوی (ص)، 62پ.
رساله فی بیان حقیقه الربا/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 62پ – 64پ.
گفتارهای پراکنده، 64پ – 65ر.
بندی درباره کتابهای آسمانی، 65پ – 66ر.
رساله فی تقریر ان القرآن العظیم کلام الله القدیم/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 65پ – 67ر.
گفتارهای پراکنده، 67ر – 69ر.
شرح حال عبدالقادر کوی طبیب و کیمیا آموختن او، 69پ.
رساله فی الالهیات (حاشیه شرح المواقف للمیر سید شریف)/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 70ر – 70پ.
حاشیه المواقف، 71ر – 72پ.
دستورالعمل پزشکی به جهت قرقش و شقاق اسپ یا انسان، 72پ.
رساله فی تحقیق لزوم الامکان للممکن/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 73ر – 78ر.
اقوالی از ابراهیم بن ادهم، 78ر.
بخشی از احیاء علوم الدین، 78پ – 80پ.
چند یادداشت فقهی، 80پ – 81ر.
گناهان کبیره، 81پ.
شقایق الاکم فی دقایق الحکم/ محمد بن ابراهیم حنبلی دمشقی، 81پ – 86ر.
برای درمان بواسیر/ عبدالقادر کوی، 86ر.
بندی از احیاء علوم الدین غزالی، 86پ.
[زیاره القبور]، 86پ – 88ر.
عجائب بیت المقدس، 88ر.
یک بیت شعر در صیت افلاطون، 88پ.
شرح الاربعین حدیث/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 88پ – 95ر.
اشعار سعدی، 95پ.
شرح الاربعون حدیثا/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 95پ – 104پ.
رساله فی نسبه الجمع/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 105ر – 105پ.
رساله فی اقسام الاستعاره/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 106ر – 106پ.
[صفات الله]/ محمدسعید سیاهکوهی، 107ر.
درمان نفخ شکم، 107ر.
رساله فی تحقیق الخواص و المزایا/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 107پ – 109ر.
زیارت روضه‌های بزرگان، 109پ – 110ر.
گفته‌ای از سید طه نقشبندی، 110ر.
رساله فی احوال بیت الحرام، 110پ – 119ر.
اقوال پراکنده‌ای درباره مرگ، 119ر.
[رساله فی رد القول بان الانسان یعاقب علی فعل لم یعمله]، 119پ – 122پ.
خواص سور قرآن، 122پ – 124ر.
معدل الصلاه/ محمد بن پیرعلی برکوی، 124پ – 130ر.
گفتارهای پراکنده، 130ر – 132ر.
منشآت، 132پ – 135پ.
کتاب الاصنام/ هشام بن محمد بن سائب کلبی، 136ر – 141پ.
نامه به ملا عبدالقادر حکیم، 142ر.
معجزات عیسی (ع)، 142پ – 143ر.
نامه جواب عزانامه، 143ر.
[قصیده فی تفسیر آیه الفضل علی الرسول]/ احمد بن محمد بن حسن کواکبی، 143پ – 149ر.
فائده در ایمان فرعون، 149ر.
تفسیر آیه ان امرا هلک و لیس له ولد، 150ر.
منشآت، 149ر – 155پ.
تحریر الکلام فی تحقیق سماع موسی علیه السلام، 156ر – 157پ.
هدایه الصدیق الی مذهب اهل التصدیق، 158ر – 164پ.
چندین دستورالعمل پزشکی/ عبدالقادر کوی طبیب، 164پ و 165پ.
نامه‌ای که به شیخ الاسلام سنندج مولانا عباس نویشته شده/ محمد مدرس، 165ر.
[الفوائد]، 166ر – 167ر.
[فوائد لطیفه من خط ابن کمال پاشا]، 167پ – 171ر.
منشآت، 171ر – 172پ.
رساله فی معنی ان الفقر سواد الوجه فی الدارین/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 172پ – 177ر.
فوایدی از فضل‌الله روزبهانی اصفهانی، 177ر – 179پ.
کتاب المعجزات/ ابراهیم بن محمد بن خلف بن حمدان همدانی، 180ر – 188پ.
فائده فی معجزات النبی (ص)، 189ر – 189پ.
سخنانی از فضل‌الله روزبهانی، 189پ – 190پ.
بخشی از مجالس السنیه شیخ احمد باجوری حجازی رحمه الله تعالی علیه، 191ر.
تحفه الراغبین فی بیان امر الطواعین/ زکریا بن محمد انصاری مصری، 191پ – 199پ.
شرح طاعون سالهای 1247 و 1256ق کردستانات، 199پ.
مطالبی درباره روافض/ ابوالخیر فضل‌الله روزبهانی، 200ر – 200پ.
گفته‌هایی از لقمان و ابن عمر، 201ر.
تفسیر سوره الملک/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 201پ – 204ر.
تاریخ کوتاه جنگهای صلیبی از نزهه القلوب، 204پ.
شرح العشر فی معشر الحشر/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 205ر – 213ر.
رساله فی الاستیجار علی تعلیم القرآن/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 213پ.
نصایح بوذرجمهر، 214ر.
رساله فی کیفیه الجسم الانسانی و هیکله و نفسه/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 214ر – 215ر.
سخنی از الفقه الاکبر شافعی، 215ر.
رساله فی التضمین/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 215پ – 218ر.
چهل حدیث/ عبدالرحمن بن احمد جامی، 218ر – 220ر.
نامه علمای ماوراءالنهر به علمای مشهد، 220پ – 221ر.
رباعی از مستوره، 221پ.
رساله فی بیان تلوین الخطاب/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 221پ – 225پ.
رساله فیما یتعلق بمساله خلق القرآن/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 226ر – 227ر.
گفتارهای پراکنده، 227پ – 228ر.
رساله فی الفرق بین علمی المعانی و اللغه/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 228ر – 229پ.
یک مثنوی کوتاه و یک بیت از سوزنی، 229پ.
رساله فی بیان المعاد الجسمانی/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 230ر – 233پ.
مکتوب مستوره خانم حرم خسرو خان والی سنندج دختر ابوالحسن بیک سنندجی در جواب نامه عم خودش، 233پ.
بخشهایی از المرقاه فی الاصول، 234ر.
مکتوب ملا یحیای مزوری در جواب مکتوب شیخ معروف نودهی، 234پ.
گفتارهای پراکنده، 235ر – 240ر.
داستان معراج، 240پ – 245پ.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف ناشناخته است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ با مایه‌های ترکی.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1نسخه کامل است.
مشخصات اثر:
شکل و سجع مهر:
یادداشت وقف:
یادداشتهای تملک:
متن يادداشت:
در آغاز نسخه مهرهای زیر آمده:
در آغاز نسخه دو مهر از عبدالقادر کوی طبیب یکی بیضوی به نقش: «عبدالقادر» که از تاریخ آن عدد 124 خوانده می‌شود و دیگری مربع شکل که درون آن کلمه «… عبدالقادر» به صورت طغرایی نوشته شده است.
مهر بیضوی: «محمود 1257».
در آغاز نسخه عبدالقادر کوی طبیب در کنار مهر مربع شکل نوشته که این کتاب وقف بر اعلم و صالح اولاد و احفاد اوست.
در آغاز نسخه تملک محمود بن عبدالله.
خریداری از مصطفی نوع‌پرست در خرداد 1348ش.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 1/29، صفحه 362.
صحافي شده در اين جلد: تحقیق معنی النظم و الصیاغه/ احمد بن سلیمان ابن کمال پاشا، 3پ – 5پ.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): بلاغت
محل و شماره بازیابی: 178727