(شرح يا حاشيه) الفيه(الفيه از: شهيد اول، محمدبن مكي (-786ق.)؛ حاشيه گويا از: ابراهيم بن سليمان قطيفي (-944ق.))

نبذة عن كتاب (شرح يا حاشيه) الفيه(الفيه از: شهيد اول، محمدبن مكي (-786ق.)؛ حاشيه گويا از: ابراهيم بن سليمان قطيفي (-944ق.))

شماره بازیابی: 81/7خ
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-23766
زبان اثر: عربي
سر شناسه: ق‍طی‍ف‍ی‌ ب‍ح‍ران‍ی‌، اب‍راه‍ی‍م‌ ب‍ن‌ س‍ل‍ی‍م‍ان‌، – 950؟ق‌.
عنوان و نام پديدآور: (شرح یا حاشیه) الفیه/ الفیه از: شهید اول، محمدبن مکی ( -786ق.)؛ حاشیه گویا از: ابراهیم بن سلیمان قطیفی ( -944ق.)
تاریخ کتابت: ح قرن 11ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 250-304.
قطع: ‮خشتی. ‭392‬ص. سطور مختلف: ‭17‬، ‭28‬، ‭24‬و ‭26‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1(بسمله)، و هی قرینه… الخ الضمیر المنفصل عاید الی الرساله و الترتیب فی اللغه جعل کل شی فی مرتبه فی الاصطلاح جعل… و المقدمه بکسر الدال اسم فاعل… و یقال بفتح الدال اسم مفعول…
2الواجب العاشر اباحته‌ای اباحه التراب المضروب علیه… لتضمنه اتلاف مال الغیر عدوانا فلو تعذر علی المکلف و الحال هذه التراب و الماء المباح فهو فاقد للطهورین الواجب الحادی عشر.
نوع کاغذ:اصفهانی ضخیم و متوسط.
تزئینات جلد:تیماج قهوه‌ای. (قبل از مرمت، جلد نسخه «مقوای مغز پسته‌ای مندرس با عطف از تیماج قرمز» بوده است.
«بنده کمترین بندگان مقصود علی اصفهانی».
«اقل الاقلین نظام‌الدین بن معین‌الدین احمد الاصفهانی».
«سید امیر محمد کاشانی».
در همین برگ، در پایین صفحه این ابیات که قسمتی از یک تخمیس قصیده برده است دیده می‌شود ابیات مزبور این است:
امن تذکر جیران بذی سلم/ مزجت دمعا جری من مقله بدم
ای بیت الریح من تلقاء کاظمه / و اومض البرق فی الظلمات من اضم
فما لقلبک ان قلت اکفنا… / و ما لقلبک ان قلت استبق بهم
ایحسب الصب ان البحت…
در ذیل ص 274 (پس از پایان رساله ش4) 7 بیت زیر درباره ساعات نخس آمده و بالای آن نوشته شده: و نحسات الشهور فی کل عام تذهب اعمال و النفوس اجمعین.
اشعار مزبور این است:
ثانی عشرین من محرم نحس / هکذا قول ذا الزکی الامین
ثم یتلوه من صفر عاشر الشهر / و رابع ربیع بالیقین
و ربیع الثانی و جمدی یتلوه / حادی من ثامن العشرین
و بیت هفتم این است:
ثم فی شهر حجه ثامن الشهر / و تمت بحمد رب معین
روی ص 215 فقراتی در احکام فقه به نقل از کتب حدیث و یا فقه شیعه آمده.
در ذیل ص 248 و ص 318 و 334و 335 نوشته‌هایی منقول از کتب فقهی موجود است.
گویا این حاشیه اصل و به خط مولف است از پایان صفحاتی افتاده.
نک: ذریعه 13/ 107، 6/ 22.
نویسنده شرح حاضر از شرح یا حاشیه خود بر قواعد بدین گونه یاد کند: «و قد حققنا المسئله فی ما افدناه علی کتاب القواعد فلیطلب من هناک…» مولف ذریعه از شرح یا حاشیه قطیفی بر الفیه یاد کند و گوید عنوان‌های آن «قوله» و «اقول» است و در 939ق. از تالیف آن فراغت یافته.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:خط‌ها و قلم‌های گوناگون و بیشتر آن شکسته نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1رساله‌های موجود در این مجموعه همه ناقص الاول و الاخر یا نیمه‌تمام‌اند و برخی از آنها دارای خط مصنف است پس از این رساله (ش1) بر پشت نخستین برگ ش2 (ص127) این سه یادداشت نوشته و نام دیده می‌شود:
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
بالای صفحه 215 نوشته تملک «اسدالله بن اسماعیل عفی عنهما» دیده می‌شود.
بالای نخستین صفحه مهر چهارگوش «محمدبن جعفر سلطان العلماء» و خط سلطان العلماء (صاحب مهر) دیده می‌شود.
يادداشت عمليات: کنار برخی از برگ‌ها وصالی شده و در برخی نیز آثار رطوبت موجود است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد چهارم، صفحه 3089.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: حاشیه نویس معاصر محقق کرکی و مولف خراجیه (السراج الوهاج، ش 4/ 23 خویی) است. وی با کرکی معارضات بسیار داشته و در این شرح نیز از «شارح الفیه» و «بعض الشارحین» یاد و خرده‌گیری‌های تعریض‌آمیز بسیار کرده و او را به «خبط» و «اشتباه» منسوب داشته. چنان که در بحث از موجبات وضوء نویسد: «و قد خبط الشارح هنا و نسب الاصحاب الی ایجاب الوضوء بهذه الاشیاء حملا علی النوم و الحمل هو القیاس و لم یشعر بان فی المسئله نصا متناقلا فی کلام الاصحاب و فی جمله بحثه ما لا محصل له و هو یلیق بالتزییف لکن لا نطول بذکره». در مسئله علایم حیض گوید: «و ادعی الشارح انه لا وجه له الا روایه رواها ابن بابویه فی من لایحضره الفقیه معارضه بمثلها هذا کلامه و لا ازال یداخلنی العجب من جراته علی الاحکام و تصرفه فی وجوه الاستدلال من غیر علم بها و انما الذی وجد فی الباب…».
صحافي شده با: طهاره و صلوه (رساله در…)1061683
تاريخ: 20130811
محل و شماره بازیابی: 163614