مجموعه طبي

نبذة عن كتاب مجموعه طبي

شماره بازیابی: 3999
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36600‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: مجموعه طبی
تاریخ کتابت: قرن 12ق.
قطع: ‮رحلی. ‭20/5‬*‭31‬سم. ‭768‬ص. ‭25‬س.‬
يادداشتهاي کلي: کتب طبی جالینوس با جوامع علماء اسکندریه (اسکندرانیین)
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
تزئینات متن:عناوین غالبا با قلم قرمز.
نوع کاغذ:فرنگی آهار و مهره شده.
تزئینات جلد:تیماجی قرمز.
کنار برگ اول و یک برگ وسط نسخه وصالی دارد.
ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 5091-5092.
جالینوس خود در مقاله 4 (از قسم اول) می‌گوید:
«انی کنت حلمت متداول الامر فی هذا الکتاب انه یکتفی فی امر النبض باربعه اقسام قد ذکرتها مرارا شتی 1. هذا القسم الذی نحن فیه و 2. القسم الذی یذکر فیه تعریف النبض 3. القسم الذی اذکر فیه الاسباب الفاعله للنبض 4. القسم الذی اذکر فیه تقدمه المعرفه الکائنه من النبض ولکن لما اضطرنی کثیر من اصحابی ان اضع کتابا مفردا امتحن فیه کتاب ارجیحانس فی النبض فابین ما هو من قوله صواب و ما لیس بصواب صار ذلک».
در پایان این مقاله نیز در همین زمینه می‌گوید: «قد قلت فی اول المقاله 2 فی هذا الکتاب انی قد استمیت صفه جمیع ما ینتفع به من امر النبض فی اعمال الطب فی المقاله الاولی… و اسماء ما له اسم منها و سالت من احب ان یستعجل الانتفاع بعلم النبض ان یاخذ بعد فراغه للمقاله الاولی من هذا القسم… فی قرائه القسم 2 الذی اذکر فیه تعریف النبض و هو 4 مقاله… ثم بعد هذا قرائه القسم 3 الذی اذکر فیه اسباب النبض و هو ایضا 4 مقالات ثم ناخذ بعد ذلک فی تقدمه المعرفه… و اما ما ذکرته بعد ذلک فی هذه المقاله تانما السبب فی ذکری له کان کثره فضول الاطباء… فان قوما من اصحابی سالونی ان اذکره و مکثت دهرا طویلا لا اجیبهم، لانی کنت اری ان الاجود ان لا اتعرض لذکر ما لا ینتفع به و ما هو فضل».
کتاب‌های جالینوس که با جوامع آن از اسکندرانیان در این مجموعه است:
کتاب تعریف علل الاعضاء الباطنه یا الاعضاء الالمه شش مقاله.
کتاب النبض الکبیر در شانزده مقاله به آن کیفیت که توضیح داده شد.
کتاب اصناف الحمیات دو مقاله ص 486 – 563.
کتاب البحران سه مقاله 564 – 687.
کتاب ایام البحران (سه مقاله ناتمام) ص 687 – 768.
يادداشت عمليات: نسخه از اول و آخر افتاده دارد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: نک: مجلس، ش 6098 و 11/ 6037 و 6410.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: پاره‌ای از کتب طبی جالینوس است با جوامع علماء اسکندریه اسکندرانیین، در مجموعه حاضر چند مزیت مهم است که در دیگر نسخ جوامع اسکندرانی که تا این زمان دیده‌ام و یا از آن اطلاع دارم وجود ندارد. یکی از مزایای کتاب این است که متن کتاب جالینوس با جوامع آن همراه است به این معنی که پس از پایان هر مقاله تلخیص و توضیح آن مقاله (در اصطلاح جوامع آن) با این عنوان آغاز می‌گردد. تمت المقاله الثالثه… جوامعها مزیت دوم وجود تمام کتاب النبض (در شانزده مقاله) است، در این مجموعه برخلاف دیگر مجموعه‌های جوامع اسکندرانیان است که تنها جوامع چهار مقاله را دارد. نخستین مقاله از هر بخش و ظاهرا علماء اسکندریه جوامع همین چهار مقاله را نگاشته‌اند زیرا اصل مطلب هر یک از چهار بخش: نبض، اصناف نبض، تعریف نبض، اسباب و تقدمه المعرفه در همان نخستین مقاله است و جالینوس در دیگر مقالات به نقض ابرام و بحث درباره اقوال و آراء و خاصه درباره کتاب نبض، تالیف رجیحانس پرداخته، وی قسمت بزرگی از این کتاب را به خرده‌گیری از منطقیان و اصحاب تعریف و حدود و نقل مباحثات خود با آنان اختصاص می‌‌دهد.
تاريخ: 20141116
محل و شماره بازیابی: 125944