معالم التنزيل (بخشي از …) (از: ابو محمد حسين بن مسعود فراء بغوي (- 516ق.))

نبذة عن كتاب معالم التنزيل (بخشي از …) (از: ابو محمد حسين بن مسعود فراء بغوي (- 516ق.))

شماره بازیابی: ‮‭1805/5‬‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‮‭10-26346‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: معالم التنزیل (بخشی از …) [نسخه خطی]/ از: ابو محمد حسین بن مسعود فراء بغوی ( – 516ق.)
نام خاص و کميت اثر: ص 35-38.
قطع: ؛ رحلی. 21*34 سم. 606ص. (بدون احتساب سه صفحه آغاز نسخه) 25س.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الحمدلله ذی العظمه و الکبریاء و العزه و البقاء … سوره الحمد و لها ثلثه اسماء معروفه فاتحه الکتاب و ام القرآن و السبع المثانی سمیت ام القرآن و ام الکتاب لانها اصل القرآن و منها بدیء … و ام الشی اصله و یقال لمکه ام القری … .
2… توابا و قیل اللام زایده عند البصریین و دخولها یکون للتاکید.
تزئینات متن:عناوین با جوهر قرمز و متن کتاب با جوهر مشکی است.
نوع کاغذ:فرنگی سفید.
تزئینات جلد:تیماجی قرمز ضربی که در وسط آن ترنجی کوبیده‌اند.
1در آغاز نسخه روی 3 صفحه فهرست رساله‌های موجود در نسخه با جدول‌هایی به خط قرمز نوشته شده و شماره رساله‌ها را تا 140 نشان داده ولی با مراجعه معلوم می‌گردد از این تعداد تنها بخشی رساله و بقیه فقراتی است برگزیده از کتب و رسائل دانشمندان و یا کتب احادیث و تفاسیر از جمله متفرقاتی در صفحات 587-578-555 و 540.
1بعد از این تفسیر در ص 39-38 مطلبی منقول از شرح ابن ابی الحدید بر نهج البلاغه آمده است.
(مربوط به تعداد صفحات رساله): این رساله در فهرست جلد 9 چاپ اول ص 333 با عنوان تفسیر سوره فاتحه تالیف یکی از علماء متشرعه عامه یاد شده که در اینجا اصلاح می شود. (فهرست جلد 9 چاپ اول ص 943.) این نسخه جزء مجموعه ای است شامل چندین رساله علاوه بر نوشته های پراکنده و به وسیله مردی از اهل فضل از قرن 11ق. گردآوری شده و از این مجموعه نسخه های دیگر رونویس کرده اند. کتابت نسخه حاضر مورخ 1205ق. (ص 15 نسخه) است و نویسنده آن بیشتر با عناوین و گاه سطور اول و یا آخر و یا تمام رساله های موجود در دفتر اصل را حذف و شناختن آنها را دشوار ساخته. نسخه ای دیگر از این دفتر جامع و نفیس به ش 4900 در این کتابخانه داریم (من بعد از تهیه این فهرست آن را دیدم) که بسیار روشن تر و کامل تر است و در قرن 13ق. رونویس شده و در عنوان های صدر و ذیل رساله های موجود در آن تصرف و حذف نشده است. رساله هایی نیز هست که در هر دو نسخه بدون نام اصلی و یا بدون ذکر نام مولف یاد کرده ایم مانند رساله سمرقندیه یا فرائد الفوائد لیثی سمرقندی که در مجموعه ش 4900 به نام رساله فی ضبط الاستعارات و بدون نام مولف آمده و در این فهرست کاملا شناسانده شده و نیز کتاب مشکاه الاسرار غزالی که در هر دو دفتر به نامی ناصواب دیگر است و در ذریعه و فهرست دانشگاه نیز به درستی و با نام اصلی آن شناخته نشده. ناگفته نماند که نظیر این دو کتاب بسیار است که در هیچ یک از این دو دفتر به درستی شناسانده نشده و پیداست گردآورنده اصلی (که در ذیل بیشتر رساله ها رقم و تاریخ او هست) خود چنین نوشته است. نسخه ش 4900 علاوه براینکه صحیح تر و روشن تر است با اصل مطابق تر نیز هست زیرا رساله ها گفتارها و منقولات بسیار در آن هست که دفتر جای سخن فاقد آنهاست. از جمله بخش هایی که در آن نسخه هست و در نسخه 1805 وجود ندارد. شرح ثمره بطلیموس ( از شرح کلمه21) غیبت شیخ صدوق بخشی از شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و آداب مناظره همچنین پس از تقویم البلدان (که در نسخه 1805 آخرین بخش است) در دفتر 4900 علاوه بر نوشته های کوتاه این رساله ها موجود است: تحفه شاهیه از قطب الدین شیرازی ( بخشی …)٬ منظومه عمر بن یحیی کرمانی٬ ذخیره اسکندری (بخشی …)٬ منظومه طبی ابن سینا٬ خطبه شقشقیه (منسوب به حضرت مولی)٬ مناقب الطاهرین عمادالدین طبری صاحب کامل بهایی (فهرست مجلس ج9 چاپ اول ص 943).
وضعیت استنساخ نسخه: تاریخ کتابت: 1079ق (در ص 290، 295، 299، 316، 320، 293، 333)، 1081ق. (در ص 347، 355، 363، 365) 1281ق. (در ص 350)٬ 1181 (در ص 256)٬ 1205 (ص 15)٬ 1080 (540، 555) ثبت شده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1دفتری است نونویس که همه رساله‌های آن با خط یک کاتب و بسیار پاکیزه نوشته شده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد سوم،صفحه 2386-2387.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: این بخش تفسیر سوره فاتحه است.
صحافي شده با: غنیه الانام فی معرفه الساعات و الایام/ مولی محسن فیض کاشانی ( – 1091ق.)1034598
تاريخ: 20120908
محل و شماره بازیابی: 139601