الدروس الشرعيه في فقه الاماميه(محمد بن مكي عاملي، شهيد اول)

نبذة عن كتاب الدروس الشرعيه في فقه الاماميه(محمد بن مكي عاملي، شهيد اول)

شماره بازیابی: 1/ 9033
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR10-41355
زبان اثر: عربي
سر شناسه: ش‍ه‍ی‍د اول‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ م‍ک‍ی‌، 734-786ق‌.
عنوان و نام پديدآور: الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه/ محمد بن مکی عاملی، شهید اول
محل کتابت: ، جرمق و ناهل از نواحی ارنوک
کاتب: : علی بن محمد بن داوود بن سعد مشغری
تاریخ کتابت:
، آخر روز دوشنبه 16 رمضان 821 ق (پایان جزء اول)
، عصر شنبه 18 ذیقعده 821 ق (پایان نسخه)
قطع: ‮؛ دو، ‭269‬گ، اندازه متن: ‭11‬*‭19‬، ‭25‬س، اندازه جلد: ‭18‬*‭27/2‬‬.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:«الحمدلله الذی انطق السنتنا بحمده و الهم قلوبنا شکر رفده واطلق جوارحنا للقیام بورده … اما بعد فان علم الفقه لا یخفی شرفه و علوه و مقداره»
انجام:«فیحکم به من غیر یمین الراهن و هذان الفرعان مع اشتراط الرهن فی البیع.»
انجامه:«فرغ من تجهیزه آخر نهار الاثنین سادس عشر رمضان المعظم من شهور سنه احدی و عشرین و ثمان مایه بقلم العبد الضعیف الراجی ربه الخایف ذنبه علی بن محمد بن داوود بن سعد من بنی اسماعیل من مشغرا اعانه الله تعالی علی طاعته و ختم له و لجمیع المؤمنین و المؤمنات بالخیر و الحمدلله رب العالمین» (پایان جزء اول، برگ 211ر)؛ «هذا آخر کلامه قدس الله سره و رفع فی علیین قدره و جعل الشهاده المختوم بها عمله من اعظم الاسباب المغفور بها ذلله کان الله لنا و له آمناً و ملجاً و ملاذاً و جنحاً بمحمد و آله الطاهرین صلوات الله علیه و علینا اجمعین. وافق فراغه عصر السبت ثامن عشر العقده (کذا) من شهور سنه احدی و عشرین و ثمان مایه بقلم العبد الفقیر الی رحمه ربه علی بن محمد بن داوود بن سعد المشغری نشی بالجرمق و ناهل بعرمثا هما من عمل ناحیه ارنوک غفرالله له و لوالدیه و لمؤمنین» (پایان کتاب، برگ 264پ).
تزئینات متن:عناوین و نشانی‌ها به شنگرف.
عناوین به ثلث.
آثار سطراندازی در نسخه بسیار مشخص است.
در بعضی از برگ‌ها ابتدا یا انتهای همه سطور نقطه شنگرف رنگ کوچکی آمده که به نظر می‌رسد تزئینی باشد. (بیشتر در برگ‌های 37-78 دیده می‌شود).
رکابه نویسی:بیشتر برگ‌ها دارد.
نوع کاغذ:نخودی و گل‌بهی آهار مهره.
تزئینات جلد:تیماج مشکی مجدول، قطر: 4/5.
1نسخه کامل است.
زیر حروف «دال» در عنوان «درس» معمولاً یک نقطه آمده است. (بیشتر در برگ‌‌های آغازین نسخه).
نسخه در حاشیه تصحیح شده است و علامت بلاغ دارد.
دو برگ آغازین نسخه سفید و نانوشته است.
در سه برگ آغازین نسخه احادیث و دعاهای مختلف و احراز و یادداشت‌های پزشکی به اضافه نام کتاب و مؤلف. این دو نام درون مثلثی که از ویرگول‌های متعدد به هم پیوسته شکل گرفته نوشته شده است: «کتاب الدروس الشرعیه فی فقه و هو تصنیف سیدنا الشیخ الاوحد الاعظم السعید الشهید افضل المتاخرین خاتم المجتهدین شمس المله و الحق و الدین ابی عبدالله محمد ابن مکی قدس الله روحه الزکیه و رفع نفسه الرضیه امین یا رب العالمین» (کلمات شاخص آن به صورت شنگرف نوشته شده است)، فهرست مطالب کتاب، آمده است.
در پایان نسخه هم 5 برگ از این گونه یادداشت‌ها آمده است: رقعه الجیب من الصحیفه عن سید العباد علی بن الحسین (ع) به خط و تاریخ ولادتها (که در ادامه خواهد آمد)، روایات طبی از امیرالمؤمنین، معجون الفلاسفه، دستورالعمل‌های پزشکی و طبیعی، فی معرفه الغالب و المغلوب، اشعار از بنت الحارث بن عبدالمطلب بن عبد مناف، حکایت عالمی از علمای عامه بغداد که قصد مناظره با شیعیان را داشت و ابیاتی که در خواب برای او خوانده شد، مسایل من فنون شتی و استخراجها بالجبر، چند مسئله درباره محاسبه ارث، حرز صداع و هر بیماری سر و پوست، آیات الشفا، و مواردی مانند آنها.
برگ آخر نسخه 3 یادداشت کوتاه به ترکی آمده است.
پایان نسخه این یادداشت‌های تولد دیده می‌شود (چند تای آنها مربوط به فرزندان کاتب نسخه است):
– تولد ابوالفضل محمد بن ابی العلی علی بن محمد بن داوود بن سعد بن مشغری در اول صبح روز یکشنبه پیش از انبساط روز 23 ربیع‌الاول 823ق.
– ولادت فاطمه ثانیه بنت علی بن محمد بن داوود بن سعد جرمقی (مشغری) در طلوع سه‌شنبه 23 ربیع‌الآخر 826 ق (این تاریخ دوبار نوشته شده است).
– ولادت فاطمه ثالثه در پایان روز 30 شهر ذی الحجه الحرام 837ق.
– ولادت رض‌الدین محمد بن علی بن محمد بن داوود بن سعد مشغری در شب شنبه 17 صفر پایان شب 831ق، 7 روز گذشته از کانون الاول وضعیت نجومی خورشید و طالع فرزند متولد شده.
– ولادت فخرالدین محمد بن علی بن سعد در شب 10 محرم848ق.
– ولادت فخرالدین ثانی بن علی بن سعد در شب جمعه نیمه شب 3 ذی‌القعده 853 ق.
– ولادت احمد بن علی بن محمد بن داوود بن سعد جرمقی در 10 محرم 834ق و تطابق نجومی آن.
– ولادت نجیب‌الدین احمد بن علی بن محمد بن داوود در 30جمادی‌الآخر 843 ق هنگام طلوع فجر.
– ولادت احمد ابوالفضل بن صدقه در شنبه 7 شعبان 884ق.
– ولادت یحیی ملقب به هبه الله بن شیخ زین الدین صدقه در روز یکشنبه 21 جمادی‌الاول 902ق (حرف تاء در کلمه تسعمائه را ناشیانه پاک و تاریخ را سبعمائه کرده‌اند).
– ولادت علی بن حسن بن صدقه بن محمد بن حاج جعفر در یکشنبه 17 رمضان المبارک 910ق.
– ولادت محمد ملقب به صدفه بن حسن بن صدقه بن محمد بن جعفر در روز شنبه 26 رجب 920ق.
– ولادت … (اسمش در وصالی از بین رفته است) بن صدقه بن محمد بن جعفر در روز سه‌شنبه 13 شوال 922ق.
3جزوه‌ها 10 برگی است.
نک: الشهید الاول حیاته و آثاره، ص 166- 173؛ مقدمه‌ای بر فقه شیعه، ص 136- 137؛ دنا، ج 4، ص 1159- 1165.
اعلام الحضاره العربیه الاسلامیه، ص 456- 457.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2با کمی حاشیه‌نویسی بیشتر در برگ‌های آغازین به امضاهای «منه ادام الله ایامه» و «در» و «ذکری» و بیشتر بدون علامت.
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
در سه برگ آغازین نسخه، تملک عبدالحسین بن اعسم، تملک نظام‌الدوله، یادداشت عاریه کتاب نزد محمد علی و تملک عبدالرحمن موصوف به طمع بن حسان آمده است.
نسخه از جعفر سلطان القرایی در آذر 1348ش خریداری شده است.
پشت طبله اول مهر تملک بیضوی که نیمی از آن سفید مانده و عبارت «عبده ابن … عبدالله» از آن خوانده می‌شود، حک شده است.
دارای مهر کتابخانه جعفر سلطان القرایی.
يادداشت عمليات: دو صفحه آخر آبخوردگی به متن آسیب بسیار رسانده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/ 29، صفحه 647- 649.
صحافي شده در اين جلد: مسائل الجبر و المقابله/ محمد بن موسی خوارزمی، 211پ- 212ر.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): فقه
تاريخ: 20150629
محل و شماره بازیابی: 179141