گنج اسرار(نظام منشی)

نبذة عن كتاب گنج اسرار(نظام منشی)

شماره بازیابی: 1/ 9049
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR10-41424
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: گنج اسرار/ نظام منشی
تاریخ کتابت: ، سده 12هـ.
نام خاص و کميت اثر: 1پ- 64پ.
قطع: ‮؛ ‭88‬گ، اندازه متن: ‭6/5‬*‭13/5‬، ‭12‬س، اندازه جلد: ‭11/9‬*‭19‬‬.
يادداشتهاي کلي: نوشته شده به دستور نایب السلطنه المعظم ابوالمعالی محمد بن عزالدین طاهر.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:«شکر و سپاس بی‌قیاس آن پروردگاری را که معلم اشیا و مظهر اسماست و مبدع صور بدایع و مسبب ضرر و منافع.»
انجام:«اگر فرج زن درد کند شیر خر به خود برگیرد مفید بود و نیکو گردد. تمت الکتاب.»
تزئینات متن:عناوین و نشانی‌ها به شنگرف به جز بخش‌هایی از رساله اول که نانویس مانده است.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:فرنگی نخودی آهارمهره، با ته نقش خورشید که وسط آن صلیبی نقش بسته است.
تزئینات جلد:میشن قهوه‌ای ضربی با ترنج و سر ترنج منقش و جدول. قطر: 8/1.
عناوین باب‌ها در متن با آن چه در آغاز آمده یکسان نیست.
در صفحه عنوان نسخه دستورالعملی برای روییدن محاسن و موی از روی نسخه ارسطو.
3جزوه‌ها 8 برگی است.
نک: فهرستواره، ج5، ص 3661- 3662 (از نظام متشهی؟)؛ آستان قدس، ج19، ص 520؛ دانشگاه اصفهان، ج1، ص 47؛ کشف‌الظنون، ج2، ص 1512؛ نشریه نسخه‌های خطی، ج11، ص 935.
شامل دو جزو و هر جزو در باب و بعضی از ابواب در چند فصل.
بخشی از عناوین در نسخه ما نانویس مانده است و تنها این عناوین را از آن می‌توان استخراج کرد:
مقدمه: در قوانین کلی امر باه.
جزء اول: در اسرار مردان که به امر مجامعت تعلق دارد و آن ده باب است:
باب دویم: در معرفت اغذیه مفرده و ادویه مفرده زیاده کننده در باه، در 3 فصل.
باب سیم: در معرفت غذاهای مرکبه زیادکننده در باه.
باب چهارم: در معرفت داروهای مرکبه زیادکننده در قوه باه، در 4 فصل.
باب پنجم: در معرفت مسوحات و حمولات و ضمادات زیاد کننده در باه، در 4 فصل.
باب ششم: در معرفت ادویه‌ای که چون استعمال کنند در لذت مجامعت بیفزاید و تقویت کند.
باب هفتم: در معرفت ادویه‌ای که زنان را آبستن کند.
باب هشتم: در معرفت آن چه در باه کند و شهوت جماع بمیراند.
جزو دویم: در اسرار زنان، در 19 باب.
[داروسازی و پزشکی]، 70ر- 74پ.
[اوزان و مقادیر]، 74پ- 78ر.
[پیشگویی]/ بزرگمهر، 79پ- 84پ.
رباعیات در پیشگویی، 84پ- 88پ.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: در عطف و لبه کتاب نام رساله را گنج اسرار نوشته شده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1رساله تصحیح شده است.
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
در صفحه عنوان نسخه تملک علی بن لطفعلی تبریزی که در ربیع‌الاول 1276 ق در نجف اشرف آن را خریده بود، آمده است.
نسخه از جعفر سلطان القرایی در آذر 1348ش خریداری شده است.
دارای مهر کتابخانه جعفر سلطان القرایی.
يادداشت عمليات: طبله اول جدا شده.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/ 29، صفحه 670- 672.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: ترجمه الایضاح فی اسرار النکاح عبدالرحمن بن نصر بن عبدالله شیزری (565 ق) است. در مقدمه گوید: «از آن جا که همواره دواعی همت همایون … خود را … به بنده و بنده زاده خویش نظام‌المنشی … ارزانی داشت که کتاب الایضاح فی اسرار النکاح را که استاد کبیر عالم محقق شیخ عبدالرحمن الشیرازی بن عبدالله الشیرازی (کذا؛ الشیزری) تألیف کرده است و غایت جهد در در تنضیم (کذا) و تتمیم آن مبذول داشته … از لغت تازی به زبان فارسی نقل کند و از کتب دیگر مثل جوامع اللذات و غیره مسئله‌ای چند که محتاج الیه باشد بدان الحاق کرده شود تا فواید آن عامتر و عواید آن تمامتر گردد امر اعلی را که نسبت به جهانیان فرض عین بلکه عین فرض است امتثال و انقیاد نموده معترفاً بالعجز و القصور در آن معنی خوض پیوست و آن را از لغت تازی به زبان فارسی نقل نموده و در مواضع که احتیاج افتاد اصلاح تقدیم داشت و مسائلی دیگر که هم چند نیمه این کتاب بلکه بیشتر باشد از جزو علمی و نسخ ادویه و اشربه و غیرها به قدر قدرت و احتمال حال بعضی از مواضع دیگر بدان اضافه کرده و ترتیب آن را برقرار اصل گذاشت و این مجموعه را مناسب حال آن گنج الاسرار نام نهاد»
صحافي شده در اين جلد: [آداب ساختن رنگ‌ها و مرکب]، 65پ- 70ر.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): پزشکی
تاريخ: 20150707
محل و شماره بازیابی: 179178