تخميس قصيده البرده (از: محمد بن محمد تبادكاني طوسي (-891ق))

نبذة عن كتاب تخميس قصيده البرده (از: محمد بن محمد تبادكاني طوسي (-891ق))

شماره بازیابی: 8944/1
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-19144‬‬
زبان اثر:
فارسی
عربي
عنوان و نام پديدآور: تخمیس قصیده البرده [نسخه خطی]/ از: محمد بن محمد تبادکانی طوسی (-891ق)
نام خاص و کميت اثر: ص 1 – 44.
قطع: ‮یک، ‭247‬ برگ، ‭15/7‬*‭28/6‬، سطور مختلف، ‭10/5‬*‭12‬‬.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1آغاز برگ نونویس: اولا ثنائک فی مدحتی یا ازلی امم/ مقتلی لنور جیبک یا کامل النعم (؟)// … سری الی الله سیرا کی یکون به/ دعا الی الله فالمستسکون به// مستمسکون بحبل غیر منفصم
2و انظر بلطفک فی ذلی و مسکنتی/ و اغفر کبائر عصیانی و سیئتی// و ارحم بفضلک یا ذاالجود و الکرم
1آغاز موجود ترجمه: او ره به حق نموده همه مهتدی به او/ او راه پیش برده همه مقتدی به او// راه خدا گرفته شده سرمدی به او/ او رو به حق و مبتدی و منتهی به او// دست ولا به حبل ولا کرده محتکم
2انجام ترجمه: فتحم بده اله به مدح حبیب خویش/ داخل به نور ساز رهانم ز نفس خویش// بنگر به لطف جانب این رو سیاه خویش/ آمرزیم گناه الهی به ذات خویش// از رحم و فضل و جود خود ای صاحب کرم
تزئینات متن:عناوین و نشانیها شنگرف.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:فرنگی نخودی آهار مهره. با ته‌نقش (صلیبی که درون یک بیضی قرار گرفته و در طرفین آن دو حرف R و G نوشته شده است).
تزئینات جلد:‮میشن مشکی ضربی. با ترنج و سرترنج و جدول. قطر: ‭3/9‬‬.
رساله‌ها در متن و حاشیه نوشته شده‌اند.
آغاز نسخه فهرست رساله‌ها و مطالب مجموعه و دستخط احمد گلچین معانی که نسخه را دیدد بود.
این یادداشتها در برگهای مختلف نسخه دیده می‌شود:
برگ 2ر نام کتاب به صورت «جنگ ملا رومی» با قیمت آن به سیاق.
در دو ص 45و 46 معما به اسم محمدعلی، نام رساله بعدی مجموعه، تاریخ 1157ق، دعا برای رفع دشمن، اشعاری به خط احمد بن عطاءالله که تاریخ آن را سیاه کرده‌اند و جای 4 یادداشت سیاه شده دیگر.
ص 171 و 172 دو سیاهه خرید، اشعاری به خط عطاءالله بن مصطفی.
ص 174 دو رباعی به خط احمد.
ص 208 نام رساله بعد و چند یادداشت سیاه شده. در همان صفحه با شنگرف نوشته شده: «تجربه الشنجرف».
مهر و نوشته‌های ص 300 سیاه شده است.
ص 329 و 330 یک نامه دوستانه و اشعاری در مدح پنج تن آل عبا در 1117ق (نام کاتب این اشعار به عمد سیاه شده است) و فهرست کتابهای کسی.
ص 395 و 396 یک رباعی به خط بزاز اصفهانی در 1247ق، یک رباعی به خط عبدالصمد بن عطاءالله در میانی و دو رباعی دیگر بدون اسم سراینده و نویسنده.
کسی در پشت طبله اول جلد صورت شمسه و تملکی که در آغاز نسخه تذکره دولتشاهی بوده را با مداد ترسیم کرده است.
جزوها 8 برگی.
3نشان صحاف در گوشه بالای سمت چپ ورق وسط هر جزو.
حاشیه بعضی از برگها وصالی شده. این برگهای وصالی شده از متنی جدا شده‌اند و نوشته‌ها یا مهرهایی هم در آنها به صورت ناقص دیده می‌شود (مثلا ص 19، 101 و 103).
برگها مرمت و وصالی شده است.
ماخذ فهرست: جلد 1/29، صفحه 412-413.
نسخه دیگر این تخمیس در کتابخانه مجلس (ش 13580) مقدمه منثوری دارد که در آن جا تاریخ سرایش قصیده ربیع‌الاول 871ق ذکر شده است (برگ 2ر).
سیاهه خرید جنس، ص 172.
چند معما، ص 173.
التخبیر فی نظم التعبیر (خواب‌نامه منظوم)/ محمود فارسی، ص 175 – 204.
حرزها و جداول دفع سحر، ص 205.
نی‌نامه/ عبدالرحمن بن احمد جامی، ص 207.
صیدنامه/ شیخ الاسلام هروی، ص 209 – 259.
شرح رباعیات جامی/ عبدالرحمن بن احمد جامی، ص 261 – 299.
تازیانه سلوک (العینیه؛ رازنامه؛ کتاب الامام الغزالی الی عین القضاه همدانی)/ احمد بن محمد غزالی، ص 301 – 315.
[رساله عرفانی]، ص 317 – 328.
[رساله عرفانی]، ص 331 – 351.
چهل حدیث/ عبدالرحمن بن احمد جامی، ص 353 – 357.
ده قاعده (ده اصل)/ میر سید علی بن شهاب‌الدین همدانی، ص 359 – 364.
[رساله عرفانی]/ سعدالدین کاشغری، ص 364 – 365.
[رساله عرفانی]، ص 365 – 366.
[رساله عرفانی]، ص 366 – 368.
طریق خواجگان (پاس انفاس؛ سر رشته؛ نوریه)/ عبدالرحمن بن احمد جامی، ص 369 – 372.
کشفیه/ محمد بن محمد پارسا، ص 373 – 394.
غرائب الاسرار/ محمد بن همام‌الدین محمد شیرازی هروی، خواند میر، ص 397 – 474.
لوایح/ عبدالرحمن بن احمد جامی، ص 477 – 493.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ و نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در دو برگ نونویس اول و آخر نام آن به صورت «مخمس مولوی قدس الله» و «مخمس مولوی روم» نوشته شده است.
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
امضا:
متن يادداشت:
ص 10 و 357 و 394 تملک محمدقاسم بن حسین‌علی بیرجندی در 1109ق.
ص 395 و 396 تملک محمدحسن بن محمدکریم.
خریداری شده در آبان 1320ش.
حاشیه ص 43 مهر مستطیل به نقش: «قال انی عبدالله 1212».
در دو ص 45 و 46 مهر بیضوی: «یا اباالقاسم ادرکنی».
ص 171 و 172 مهر مستطیل «قال انی عبدالله 212» (اثر این مهر در صفحات 210 و 259 و 316 و 329 و 351 و 357 و 372 و 395 و 475 هم دیده می‌شود) و مهر بیضوی ناخوانا.
ص 207 مهر مستطیل: «الهی عاقبت محمود گردان 1194» (همچنین ص 334) و دو مهره سیاه شده دیگر.
ص 208 دو مهر مستطیل به نقشهای: «ابن مصطفی و عطاءالله 1157» و «یا واهب العطیات».
ص 277 و 397 مهر شش گوش غیرمنتظم به نقش: «بنده آل محمدقاسم 1121».
در ص 316 چهار بار اثر مهری بیضوی با نقش «الیس الله بکاف یا عبدالله 1198» کوفته شده است (و دو بار در ص 336).
ص 382 یک مهر مستطیل ناخوانا.
ص 395 و 396 مهر بیضوی: «عبده محمدحسن بن محمدکریم».
در دو ص 45 و 46 نقاشی شیر و خورشید با مداد و امضای عمل ابراهیم نقاش اصفهانی که جدید است.
يادداشت عمليات: نسخه ما از آغاز و انجام افتادگی دارد. این افتادگی از آغاز 36 بند و از انجام 1 بند است. با این همه کسی بعدها دو صفحه نونویس به اول و آخر این رساله افزوده و چند بیتی را نونویس کرده است. اما در دوباره‌نویسی دقت لازم صورت نگرفته و ابیات مغلوطند.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: نک: مشترک پاکستان، 7/ 524 – 525؛ «البرده و الاعمال التی دارت حولها»، اسعد طیب، در تراثنا، س 10، ش 38-39، محرم – جمادی الاخره 1415ق، ص 228 – 229؛ سیری در کتابخانه‌های هند و پاکستان، ص 172 – 173؛ گنج بخش، 3/ 1701 و 1705. دو نسخه از این کتاب به شماره‌های 3/ 13568 و 13580 در مجلس، 37/ 63 – 64 و 96 ناشناخته معرفی شده است. نسخه مجهول سپهسالار، 5/ 405 نیز همین تخمیس است.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: تخمیس قصیده برده به همراه ترجمه منظوم آن به فارسی است. تبادکانی ابتدا هر نیت از قصیده برده را به عربی تخمیس کرده سپس آن 5 مصراع را در 5 مصراع به فارسی برگردانده است.
صحافي شده در اين جلد: معما/ صادق رکنی عاشق، ص 47 – 171.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): ادبیات
تاريخ: 20120822
محل و شماره بازیابی: 124117