عضديه (رساله…) (از: عضدالدين عبدالرحمان ايجي (-756ق.))

نبذة عن كتاب عضديه (رساله…) (از: عضدالدين عبدالرحمان ايجي (-756ق.))

شماره بازیابی: ‮‭1803/33‬‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-22740‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: عضدیه (رساله…) [نسخه خطی]/ از: عضدالدین عبدالرحمان ایجی ( -756ق.)
محل کتابت: ؛
تاریخ کتابت: ، 1267ق.
نام خاص و کميت اثر: ص ص 314-322) (چلبی در کشف الظنون از این رساله با عنوان «اخلاق عضدی» یاد کند و گوید شمس‌الدین محمد بن یوسف کرمانی ( -787ق) )شاگرد عضدالدین که مواقف او را شرح کرده است) بر این اخلاق شرحی نگاشته که آغازش چنین است: الحمد لله الذی خلق الانسان و زینته بالفضائل…طاش کوپری2زاده نیز بر آن شرح نوشته است.در کتابخانه آستان قدس نیز چند نسخه از این رساله موجود است.این رساله در ذریعه ج 1 به نام اخلاق یاد و مولف آن بعضی الاصحاب دانسته شده.در جلد 13 ص 283 شرح این رساله را از عبدالله بن شمس‌الدین محمد گیلانی یاد کرده و سپس شرحی دیگر را که در کرمان تالیف شده از یکی از شاگردان مولف یاد کرده‌اند که آغازش مطابق با آغاز شرحی است که در کشف الظنون به شمس‌الدین محمد کرمانی منسوب گردیده.صاحب ذریعه در ذیل شماره اخیر نقل کرده‌اند که شارح استاد را با این اوصاف یاد کرده «استاد البشر العقل الحادی عشر…عضد الدوله و الدین ادام الله جلاله» و در پشت نسخه یکی لز مطالعه کنندگان نوشته شرح اخلاق خواجه نصیر و سرانجام استنباط کرده2اند که رساله اخلاق را که در ج ا ذریعه نشناخته‌اند همانا از خواجه نصیر طوسی است.در هر حال احتمال اینکه دو شرح یاد شده در ذریعه با شرح منقول در کشف الظنون یکی باشد کاملا معقول به نظر می‌رسد.نک: کشف الظنون، چاپ فلوگل، 204:1؛ فهرست آستان قدس، 428:6 (فهرست مجلس ج 1/19 (چاپ اول) تعلیقات ص 40).
قطع: ؛ رقعی.11*5/17 سم.407ص.17س.
يادداشتهاي کلي: در ذیل اغلب رساله‌ها تاریخ مذکور ضبط شده است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله، الحمد لله علی نواله والصلوه والسلام علی محمد و آله و بعد فهذا مختصر فی علم الاخلاق و رتبته علی اربعه مقالات الاولی فی النظری منه الخل ملکه تصدر عنها الافعال النفسانیه بسهوله من غیر رویه و یمکن تغییرها للتجربه ولورود الشرع به…
2…بالرسول المنور بنور شریعه الانفس و الآفاق صلی الله علیه و آله ماتلی آیه الاخلاق و هوالکریم اللطیف الخلاق.
نوع کاغذ:شکری رنگ.
تزئینات جلد:تیماج قهوه‌ای بدون مقوا.
نک: ذریعه،1/371-372.
مقاله اول.اخلاق نظری.
مقاله دوم.حفظ و کسب خلاق.
مقاله سوم: سیاست منزل.
مقاله چهارم: تدبیر مدن.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ یک کاتب.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1بر پشت نخستین برگ، فهرست رساله‌ها را نوشته‌اند ولی ناقص است.در ص 201-208 رساله‌ای کوتاه در عقاید و اخلاق هست که احتمالا بخشی از کتابی است.در ص 222-224 رساله کوتاهی است به عربی که بالای آن با قلم قرمز نوشته شده «بیان لتوصل المطالب علی طریق اللب و القشر».این دفتر از کتابخانه مرحوم تنکابنی بوده و بر کنار برخی از رساله‌ها حاشیه‌هایی از او با امضای صریح او یا با نشان «ط ط» دیده می‌شود.بر پشت آخرین برگ نیز یادداشتی از او موجود است که تاریخ آن 1354ق است.
يادداشت عمليات: نخستین صفحه دفتر با قلمی دیگر و از نویسنده‌ای دیگر است و گویا افتاده و س÷س تجدید کتابت شده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه 1274-2375..
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: رساله‌ای است در اخلاق مرتب در چهار مقاله.فهرست مقالات رساله چنین است:
صحافي شده با: الاصول الآصفیه/ مولی رجب‌علی تبریزی ( -1080ق.)1037202
تاريخ: 20120925
محل و شماره بازیابی:
125858
125858