الهدايه في النحو (از: سراج‌الدين عبدالجليل بن فيروز بن حسين غزنوي نحوي مشهور به «ابن فيروز» (سده‌ي 8 – 9ق) (يا) ابوحيان اثيرالدين محمد بن يوسف بن علي جياني غرناطي اندلسي نحوي)

نبذة عن كتاب الهدايه في النحو (از: سراج‌الدين عبدالجليل بن فيروز بن حسين غزنوي نحوي مشهور به «ابن فيروز» (سده‌ي 8 – 9ق) (يا) ابوحيان اثيرالدين محمد بن يوسف بن علي جياني غرناطي اندلسي نحوي)

شماره بازیابی: 477/1ک
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫10-3787‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: الهدایه فی النحو [ نسخه خطی]/ از: سراج‌الدین عبدالجلیل بن فیروز بن حسین غزنوی نحوی مشهور به «ابن فیروز» (سده‌ی 8 – 9ق) (یا) ابوحیان اثیرالدین محمد بن یوسف بن علی جیانی غرناطی اندلسی نحوی
کاتب: : کاتب: [سید حسین طباطبائي جندقی]
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: سال 1275ق.
نام خاص و کميت اثر: 30 (1ب – 30الف) برگ، 17 سطر
قطع:
؛‏‫22*15/5سم‬
؛خشتی.
يادداشتهاي کلي: باید افزود که این اثر ده‌ها بار در ضمن جامع المقدمات به صورت سنگی منتشر گردیده است که از آن جمله‌اند چاپ تهران در سال‌های 1280، 1285، 1294، 1298، 1300، 1308، 1309، 1311، 1315، 1343، 1344، 1365 و 1366ق و نیز چاپ تبریز در سال‌های 1305 و 1306ق، همچنین در هند سال 1305ق در اصفهان بدون تاریخ و ده‌ها چاپ دیگر که ذکر تفصیلی همه‌ی آن‌ها از حوصله‌ی این نوشتار خارج است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1«بسمله، الحمدلله رب العالمین و العاقبه للمتقین و الصلوه و السلام علی خیر خلقه محمد و آله اجمعین؛ اما بعد فهذا مختصر مضبوط فی علم النحو جمعت فیه مهمات النحو علی ترتیب الکافیه…».
2«… النون لم یبق ساکنه فلم تکن علی الاصل و ان ابقوها ساکنه لالتقی ساکنان فیلزم التقاء الساکنین علی غیر … و هو غیر جائز؛ قد تم هذا الکتاب».
تزئینات متن:‏‫عنوان‌ها و نشانی‌ها قرمز؛ اندازه متن: 15*8سم.‬
نوع کاغذ:فرنگی سفید نازک.
تزئینات جلد:تیماج قهوه‌ای فرسوده.
1در انجام برگ (برگ 31الف – 31ب) فوائدی ادبی و لغوی آمده است.
وضعیت استنساخ نسخه: محل کتابت نامعلوم است؛ رقم کاتب: «تم الکتاب فی غره شهر رجب المرجب من شهور سنه 1275ق».
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2این نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است و حاشیه‌نویسی در هامش و میان سطور به عربی و فارسی با نشان «مهدی و …» دارد.
مشخصات اثر:
شکل و سجع مهر:
یادداشتهای تملک:
متن يادداشت:
در آغاز مهر بیضی «صالح».
در آغاز یک تملک با نام غلام‌رضا دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/40، صفحه 269 – 271.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: رساله‌ی موجزی در ادبیات عرب (علم نحو) به مانند الکافیه‌ی ابن الحاجب است که مولف آن را در یک مقدمه 3 مقاله و خاتمه تالیف نموده است؛ باید افزود که مقدمه دارای سه فصل، و مقاله‌ی نخست در اسم است که خود آن مشتمل بر دو باب و سه مقصد و خاتمه است؛ مقاله‌ی دوم در فعل و مقاله‌ی سوم نیز در حرف می‌باشد. در مصادر درباره‌‌ی مولف این رساله گمانه‌زنی‌های چندی صورت گرفته است؛ مشهور آن است که از ابوحیان اندلسی یا از ابن فیروز است؛ برخی از جمله حاجی خلیفه آن را از ابومحمد عبدالله بن جعفر بن محمد فسوی شیرازی مشهور به «ابن درستویه» (د. 347ق در بغداد) دانسته‌اند؛ استاد عبدالحسین حائری و مرحوم خانبابا مشار، حتی احتمال داده‌اند که این اثر ممکن است از ابوعبدالله زبیر بن احمد بصری شافعی بوده باشد؛ به هر تقدیر ما در ثبت نام مولف بر نظر مشهور اکتفاء کردیم. ناگفته نماند که این اثر مختصر به جهت اهمیت و دقت، عرب گردیده و شروح و تعلیقات چندی بر آن نوشته‌اند که برخی به چاپ رسیده است. از این رساله در مجلدات مختلف فهرست این کتابخانه‌ی عامره، نسخه‌هایی معرفی شده است که از آن جمله می‌توان به شماره‌های «8/3997» و «4/3380» اشاره نمود. از این اثر نسخ بسیاری در کتابخانه‌های ایران و خارج از کشور موجود است که علیرضا قره‌بلوط در معجم التاریخ (ج3، ص1529 و ج5، ص3312) گزارشی از آن‌ها بدست داده است.
صحافي شده در اين جلد: الخلاصه = الالفیه فی النحو = الفیه ابن مالک/ ابوعبدالله جمال‌الدین محمد بن عبدالله طائی جیانی اندلسی مشهور به «ابن مالک»
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): ادبیات عرب – نحو
محل و شماره بازیابی: 1210861