ترجمان القرآن (از: تاج الدين بن محمد بن ابرهيم هاشمي.)

نبذة عن كتاب ترجمان القرآن (از: تاج الدين بن محمد بن ابرهيم هاشمي.)

شماره بازیابی: ‮‭66‬ک‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‮‭10-17217‬‬
زبان اثر:
عربي
فارسی
عنوان و نام پديدآور: ترجمان القرآن [نسخه خطی]/ از: تاج الدین بن محمد بن ابرهیم هاشمی.
کاتب: : غیاث بن عمر بن عماد المحرر.
تاریخ کتابت: ٬ ششم جمادی الاول 736ق.
قطع: ‮؛ ‭160‬ص٬ ‭13‬سطر٬ ‭11/5‬*‭15/3‬ سم‬.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله٬ الحمدلله الذی ارسل الرسل و اوضح السبل و اکمل لنا النعمه و اعظم علینا المنه بالاسلام و السنه و انزل الکتاب تبیانا لکل شیء و انذارا لکل حی … بدان که ترجمان تعریف ترزبان است و در وی یه لغت است …
2… سوره الناس الخناس و الوسواس آن دیو که وسوسه کند مردم را.
تزئینات متن:سوره‌ها و عبارات « جمع – جمع» به شنگرف است.
نوع خط:نسخ کهنو
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: تزئینات جلد:تیماج قهوه‌ای سوخته با ترنج و ربع ترنج زرکوب در لبه ها و مجدول حاشیه گرهی در رویه و پشت وبدرقه روکش کاغذی ابر و باد.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2به ندرت حاشیه نگاری‌هایی دیده می‌شود که متاخر است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ‮ماخذ فهرست: جلد ‭40/1‬، صفحه ‭62-63‬‬.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در ترتیب لغت قرآن و توضیح هر یک بر اساس سوره‌های قرآن با ذکر نام سوره و سپس توضیح لغات مورد نظر از آن سوره با عناوین « جمع – جمع» که در آخر هر لغت جمع آن را می‌آورد. به گفته آقا بزرگ ( ذریعه 4/ 72) مولف آن را از روی ترجمان القرآن میر سید شریف جرجانی (متولد 740 – متوفی 816ق.) پرداخته و به ترتیبی که خود می‌پسندیده مرتب ساخته و زواید آن را حذف کرده است و سپس به نسخه‌ای در همین کتابخانه (مجلس)اشاره می‌کند که به تاریخ 29 ربیع الثانی 991ق. کتابت شده است. اما با توجه به همین نسخه مورد بحث نمی‌تواند درست باشد؛ چرا که سال کتابت نسخه ما 736ق. (ضمن آنکه تمام مشخصات فیزیکی و نوع خط و کتابت نیز آن را تایید می‌کنند) می‌باشد٬ در حالی که این تاریخ چهار سال پیش از ولادت سید شریف است. به تبع گفته صاحب ذریعه این سهو در بسیاری از فهارس (از جمله: سپهسالار 3/ 395 و …)وارد شده و بین همین تالیفات و کتاب سید شریف خلط پیش آمده است. بی شک کتاب حاضر پیش از کتاب سید شریف تالیف یافته و چه بسا حیات مولف نیز به سده های هفتم یا پیش از آن برمی گردد. کتاب حاضر از این حیث که به زبان فارسی است و جزو متون فارسی سده های پیش از قرن هشتم است٬ حائز اهمیت است و بسیار کم نسخه می‌باشد. تا به حال در ایران دو نسخه از آن شناخته شده که یکی در کتابخانه علامه طباطبایی در شیراز٬ کتابت قرن11(نک: نسخه پژهی 2/ 126) و دیگری در مرکز احیاء در قم ٬ کتاب 1078ق. (از مجموعه محدث ارموی) به شماره 4/ 4390 می‌باشد٬ که البته باید تطبیق و بررسی شوند؛ و چنان که ذکر شد نسخه‌ای که در سپهسالار (ش 2/ 5235) به نام سید شریف جرجانی معرفی شده٬ احتمالا همین کتاب باشد (؟) منزوی نیز (فهرست نسخه‌های فارسی 18813) به همین نسخه‌ها اشاره دارد.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): لغت و تفسیر
تاريخ: 20120821
محل و شماره بازیابی: 1210450