تفريد الاعتماد(ابوالعلاء محمد بن احمد بهشتي اسفرايني اصفهاني معروف به فخر خراسان)

نبذة عن كتاب تفريد الاعتماد(ابوالعلاء محمد بن احمد بهشتي اسفرايني اصفهاني معروف به فخر خراسان)

شماره بازیابی: 3830
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36127‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: تفرید الاعتماد/ ابوالعلاء محمد بن احمد بهشتی اسفراینی اصفهانی معروف به فخر خراسان
کاتب: باقر بن حیدر بن قاسم جلی.
تاریخ کتابت: 1016ق.
قطع: ‮خشتی. ‭13/5‬*‭19/5‬سم. ‭441‬ص.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1(در نسخه کامل): بسمه الحمدلله الفیاض الجود وهاب الوجود اما بعد فیقول المفتقر الی الله الغنی محمد البهشتی الاسفراینی لما کانت العوارف… الحقیقیه هی المعارف… و کان کتاب تجرید الاعتقاد من تصانیف المولی نصیر الحق والدین محمد الطوسی ثم المشهدی قدس الله سره فیها مع غایه صغر حجمه… جامعا لامهاتها و مهماتها… لکن هذا الکتاب الذی هو لب الالباب بسبب البیانات المعجزه و العبارات الموجزه الجاریه مجری الالغاز… صار مما قیل فیه جل جنابه ان یکون شریعه لکل وارد… و لم یوجد له شرح به ینحل الفاظه و ینکشف الغازه… القی الله سبحانه الی للعنایه الازلیه… ان اشرحه… وافیا بجمله هذه الخصائل… و اسمیه تفرید الاعتماد فی شرح تجرید الاعتقاد قال اما بعد حمد واجب الوجود… و علی اکرم احبائه لما کان تجرید مسائل الکلام با وجز الکلام و ترتیبه ایاها علی ابلغ النظام… .
2… سوال لو شرط الامر بالمعروف بتجویز التاثیر و انتفاء الضرر لما وجب علی النبی (ص) امر الکفار بالایمان… جواب الکلام فی المعروف الواقع فی الشرع بعد ثبوت الشرع بلغ بطریقته الخاص لافی المعروف مطلق و الحمدلله الذی هدانا نالهذا و ما کنا لنهتدی لو لا ان هدانا الله.
نوع کاغذ:نازک شکری رنگ.
تزئینات جلد:مقوائی با حاشیه و با عطف تیماجی مشکی.
1در پایان رقم کاتب با همین قلم چنین نوشته است: «و کان فراغ مولفه من نقله الی البیاض من السواد یوم الاحد الثانی و العشرون من ربیع الاخر لسنه احدی و اربعین و سبعمایه بلده اسفراین شکرالله سعیه».
جلد و عطف مندرس است.
نک: مجلس، ش 918ط و 15610.
بهشتی این شرح را به نام (نظام المله والدین امیر ابوالرضا شیخ محمد بن امیر منصور ناصرالدین آقبوقا البتکچی اسفراینی) تالیف کرده و در دیباچه کتاب، که در نسخه کامل این کتابخانه موجود است، نام او را می‌آورد.
از سخن بهشتی در دیباجه بر می‌آید به سال 741ق که به تالیف این شرح در اسفراین آغاز کرده از شرح علامه حلی بر تجرید و هیچ شرح دیگر آگاه نبوده، بنا بر این شرح شمس‌الدین اصفهانی را نیز ندیده است و از طرفی پاره‌ای از عبارات این شرح (= در مبحث امامت) در شرح تجرید اصفهانی، بدون تصریح بنام گوینده، دیده می‌شود بنا بر این احتمال می‌رود شرح اصفهانی پس از این شرح تالیف شده باشد. بهشتی در بیشتر مباحث سوال و جواب‌هایی آورده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2در برخی از صفحات نسخه حاشیه‌هایی است با قلمی شبیه متن منقول از شرح علامه محاکمات و بدون نشان.
يادداشت عمليات: از آغاز نسخه اوراقی افتاده.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 4874-4875.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: = شرح تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین طوسی مولف رساله در جبر و مقابله که ملک محمد اصفهانی بر آن شرح نوشته و مولف المآب شرح آداب (2/ 6404) البحث سمرقندی.
تاريخ: 20140309
محل و شماره بازیابی: 125844