جنگ ترجیعات

نبذة عن كتاب جنگ ترجیعات

شماره بازیابی: 9970
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫10-5325
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: جنگ ترجیعات [ نسخه خطی]
محل کتابت: محل کتابت: بغداد
کاتب: ، کاتب: خط چند خوشنویس بزرگ: شرف‌الدین حسین مشهدی، عبدالرحمان خوارزمی، محمود کاتب، سلطان محمد مشهدی، محمود بن محمد خماری، فخرالدین احمد و میرک شیرازی
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: 866ق.
قطع: ؛‏‫16*26 سم. 105گ. 15س.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله. الحمد لفاطر الارضین و السموات حمدا یحبه و یرضیه کما هو یستحقه لانه خالق البریات…
2… از هیچ خطابی مثل خطاب یا امیرالمومنین مسرور نمی‌شود.
تزئینات نسخه:تمامی صفحات مجدول محرر به زر و مشکی و لاجورد. بیت‌های ترجیع‌ها به زر نگاشته شده، در صفحه عنوان شمسه زرین که به سفیدآب اسامی شاعران در دایره‌های آن درج شده، برگ‌هایی در میانه نسخه دارای تصویر درخت و چند سیمرغ به زر آمده است.
رکابه نویسی:دارد.
تزئینات جلد:مقوا رویه کاغذ ابر و باد عطف و سجاف تیماج.
1در اول نسخه یادداشتی در ربیع الثانی 1312ق. و در آخر نسخه یادداشت دیگری است در همان تاریخ در تهران.
ص 19-23: ترجیع بندی از سلمان ساوجی. ماییم کشیده داغ شاهی/ مستان شراب صبحگاهی.
ص24-32: ترجیع بند دیگری از همو: ما مریدان کوی خماریم/ سر بمسجد فرو نمی‌آریم. تا اینجا به خط شرف‌الدین حسین مشهدی است و رقم او را دارد.
ص35-40: ترجیع بندی از سید فضل‌الله نعیمی تبریزی از بزرگان حروفیه: داریم نشان بی‌نشانی/ دانیم زبان بی‌زبانی. این بخش در مقاله «نسخه‌شناسی آثار حروفیان در کتابخانه مجلس» منتشره در پیام بهارستان، دوره دوم، ش3، ص 213-214 به دقت توصیف شده است.
ص41-50: ترجیع بند نسیمی: ما مظهر ذات کبریاییم/ ما جام جم جهان نماییم.
ص51-54: ترجیع مولانا محمد مغربی: ای هستی ذات تو نه از کی/ در جنب تو کاینات لاشی.
ص55-77: ترجیع بند دیگری از مغربی: آفتاب وجود کرد اشراق/ نور او سر بسر گرفت آفاق. در پایان این شعر رقم عبدالرحمن خوارزمی در 18 ذیقعده 866ق. در بغداد دیده می‌شود.
ص79-83: ترجیع امیر مخدوم: ای زمین و زمان ز تو روشن/ آستان تو وادی ایمن.
ص84-94: ترجیع مولانا همام‌الدین گلناری (یا گلباری؟): غیر یک بی‌نشان نمی‌بینم/ وز جهان غیر جان نمی‌بینم. در پایان ترجیع آمده: «فی سابع شهر ذی‌الحجه الحرام سنه ست و ستین و ثمانمایه حرره العبد محمود الکاتب تجاوزالله عن سیئاته بمحمد و آله»
ص95-99: ترجیع خواجه عماد فقیه کرمانی: ای رخت آشوب دل عاشقان/ چون تو شهی نیست در اقلیم جان.
ص99-103: ترجیع مولانا عبید زاکانی: وقت آن شد که کار دریابیم/ در شتابست عمر بشتابیم.
ص103-109: ترجیع مولانا اشرف: ای فلک همچو گرد در کویت/ گشته و ره نیافته سویت. در پایان این بخش رقم سلطان محمد مشهدی در 7 محرم 866ق. دیده می‌شود.
ص103-109: ترجیع عبدالرحمان جامی: ای روی تو ماه عالم‌آرای/ چون ماه ز پرده روی بنمای.
ص114-121: ترجیع بند دوم جامی: صبحدم باده شبانه زدیم/ ساغر عیش جاودانه زدیم.
ص121-127: ترجیع بند سوم از جامی: ای به روی تو چشم جان روشن/ وز فروغ رخت جهان روشن. در پایان این قسمت رقم کاتب «محمود بن محمد خماری» دیده می‌شود.
ص129-144: ترجیع بند اوحدی مراغه‌ای: در خرابات عاشقان کوییست/ و اندرو خانه پری روییست.
ص145-152: ترجیع بند دیگری از اوحدی: تا بکنون پرده‌نشین بود یار/ هیچ در آن پرده نمی‌داد بار.
ص153-159: ترجیع شیخ عراقی: کوس تلالات بمدام/ ام شموس تهللت بغمام.
ص159-168: ترجیع‌ بند دیگری از عراقی: در جام جهان‌نمای اول/ شد نقش همه جهان ممثل.
ص168-175: ترجیع بند دیگری از عراقی: ساقی می مهر ریز در کام/ بنما بشب آفتاب از جام. در آخر ترجیع مذکور رقم کاتب «فخرالدین احمد» آمده است.
ص177-184: ترجیع بند مولانا خواجوی کرمانی: الهی غمت مرغ آشیانه دل/ زلف و خال تو دام دانه دل.
ص184-191: ترجیع دیگری از خواجو: وقت سحرست و نوبت بام/ آمد گه عیش و موسم جار.
ص191-197: ترجیع بند ناصر بخاری: ای رخت آفتاب کشور دل/ تاب مهرت مه منور دل.
ص197-203: ترجیع دیگری از بخاری: ای باد چو یافتی تو بویش/ برخیز شبی بجست و جویش. در پایان این قسم رقم کاتب «میرک شیرازی» درج شده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 4چون به خط چند خوشنویس بزرگ در بغداد کتابت شده از ارزش بالایی برخوردار است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 31، صفحه 157-159.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: جنگ شعری بسیار مهمی است از قرن 9ق. شامل ترجیعات از شعرای مختلف که برخی از اشعار آن تازه‌یاب و چاپ نشده است. گزارش مندرجات جنگ: ص1-18: ترجیع‌ بند معروف سعدی با عنوان «ترجیع شیخ سعدی» به سرآغاز: ای زلف تو هر خمی کمندی/ چشمت بکرشمه چشم‌بندی.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): شعر
تاريخ: 20100201
محل و شماره بازیابی: 113923