رباعیات خیام (از: حکیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری)

نبذة عن كتاب رباعیات خیام (از: حکیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری)

شماره بازیابی: 432/17ک
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫ ‏‫10-3622‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: رباعیات خیام [ نسخه خطی]/ از: حکیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: نیمه‌ی سده‌ی 13ق.
نام خاص و کميت اثر: 3 (93الف – 95الف) برگ، 12 سطر.
يادداشتهاي کلي: این اثر منظوم دارای ده‌ها بار به صورت انفرادی (فارسی) یا همراه ترجمه به یکی از زبان‌های اروپایی یا شرقی، از سال 1274ق به بعد در تهران، لکهنو، لاهور، کلکته، میرتهه، پاریس، بمبئي، استانبول، لندن، برلین، آکسفورد، پترزبورگ و … بارها به صورت سنگی و حروفی منتشر گردیده است و مرحوم خانبابا مشار گزارشی از برخی چاپ‌های آن ارائه نموده است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1«ای دلبر عیسی نفس ترسائي/ خواهم که بنزد من تو بی‌ترس آئي// که خشک کنی ز آستین چشم ترم/ که بر لب خشک من لب ترسائي// از می نمکی داشت لب با نمکش/ رفتم که ز بوسه خشک سازم نمکش// گردید لب او بشکر خنده و گفت/ یک بوسه ترا حلال، اما نمکش»!
2«گویند که ماه رمضان گشت پدید من بعد بگرد باده نتوان گردید، در آخر شعبان بخورم چندان می کاندر رمضان مست بخسبم تا عید»!
تزئینات متن:‏‫عنوان‌ها و نشانی‌ها قرمز؛ اندازه متن: 5/13*8سم.‬
نوع کاغذ:ترمه نازک سبز مغز پسته‌ای.
تزئینات نسخه:برگ‌ها مجدول به طلا، سبز (زنگار)، قرمز، لاجورد و مشکی و نیز کمندکشی به لاجورد و مشکی می‌باشد.
وضعیت استنساخ نسخه: کاتب و محل کتابت نامعلوم است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:شکسته نستعلیق.
يادداشت عمليات: بخش‌هایی از نسخه ترمیم و وصالی گردیده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/40، صفحه 135 – 137.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: رباعیات خیام منظومه‌‌ی بسیاری مشهور است که به جهت شخصیت فرهیخته و برجسته‌ی خیام و نیز مفاهیم بسیار بلند اشعار و رباعیات نغز او، مورد عنایت و توجه بسیاری از دانشمندان و شخصیت‌های دینی و فرهنگی جهان قرار گرفته است و تاکنون بیش از 70 ترجمه از رباعیات خیام به نظم و نثر به زبان‌های زنده‌ی جهان منتشر شدهاست. برای نمونه ترجمه‌ی منظوم فرانسوی از ابوالقاسم اعتصام‌زاده (تهران 1310ش)، ترجمه‌ی منظوم آلمانی از فیتز جرالد (تهران 1324ش) و فردریک روزن (برلین 1304ش)، ترجمه‌ی منظوم عربی از احمد صافی نجفی (تهران 1324ش)، ترجمه‌ی منظوم ترکی عثمانی از حسین دانش و رضا توفیق (استانبول 1323ق)، ترجمه‌ی منظوم انگلیسی از فیتس جرالد (لندن، بی‌تاریخ)، ترجمه‌ی روسی زیر نظر برتلس (روسیه، بی‌تاریخ)، ترجمه‌ی اردو (لکهنو 1939م) و ده‌ها ترجمه‌ی دیگر که در سرچشمه‌ها (منابع) به آن‌ها به تفصیل اشارت رفته است. در برخی مصادر تا 800 دوبیتی بدو نسبت داده شده است؛ لیکن نسبت تعداد صحیح رباعیات به او در میان دانشمندان زبان و ادبیات فارسی، محل بحث و بررسی است. در نسخه‌ی حاضر تعداد 16 بند از رباعیات خیام آمده است. باید افزود که از رباعیات خیام در این کتابخانه چند نسخه موجود است که می‌توان به شماره‌های «2/2792»، «4921»، «3/5334»، «2/4948»، «15/4948»، «22/14145»، «21/13794»، «4/1190»، «2521»، «6/20 رهی»، «2/5928» و جز اینها اشاره نمود و ده‌ها نسخه‌ی دیگر در کتابخانه‌های ایران و خارج از کشور از سوی کسانی همچون استاد منزوی، علیرضا قره‌بلوط معرفی شده است و کهن‌ترین نسخه‌ی شناخته شده از رباعیات خیام با تاریخ کتابت 604ق در دانشگاه کمبریج – انگلستان به شماره‌ی «Or.1724,3» نگهداری می‌گردد.
صحافي شده با: سفینه = جنگ اشعار/ شاعران مختلف729149
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): ادب منظوم
تاريخ: 20140108
محل و شماره بازیابی: 1210816